Câu hỏi: Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, ngày càng nhiều doanh nghiệp và nhà thầu nước ngoài tham gia vào các hoạt động xây dựng tại Việt Nam. Một trong những vấn đề pháp lý quan trọng liên quan đến hoạt động này là nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) đối với người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Vậy, khi một nhà thầu nước ngoài (được cấp Giấy phép hoạt động xây dựng cho doanh nghiệp nước ngoài bởi Bộ Xây dựng) ký hợp đồng lao động với người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam, họ có phải đóng BHXH theo quy định pháp luật Việt Nam không?
Trả lời:
1. Trường hợp người lao động nước ngoài phải tham gia BHXH bắt buộc
Theo khoản 1 Điều 2 Nghị định 143/2018/NĐ-CP, người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Có giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghềdo cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp;
- Ký hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 năm trở lên hoặc hợp đồng lao động không xác định thời hạnvới người sử dụng lao động tại Việt Nam.
Như vậy, nếu nhà thầu nước ngoài ký hợp đồng lao động với người lao động nước ngoài có thời hạn từ đủ 01 năm trở lên và người lao động này có giấy phép lao động hợp pháp tại Việt Nam, thì cả hai bên đều có nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc theo quy định pháp luật Việt Nam.
Ngoài ra, theo Điều 168 Bộ luật Lao động 2019, người sử dụng lao động (bao gồm cả nhà thầu nước ngoài) có trách nhiệm tham gia BHXH.
2. Trường hợp người lao động nước ngoài không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc
Theo khoản 2 Điều 2 Nghị định 143/2018/NĐ-CP, người lao động nước ngoài không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Người lao động di chuyển trong nội bộ doanh nghiệplà nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia và lao động kỹ thuật của một doanh nghiệp nước ngoài đã thành lập hiện diện thương mại tại Việt Nam, được doanh nghiệp nước ngoài tuyển dụng trước đó ít nhất 12 tháng (khoản 1 Điều 3 Nghị định 11/2016/NĐ-CP);
- Người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưutheo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019;
Nếu người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam nhưng thuộc một trong các trường hợp trên, họ không phải tham gia BHXH bắt buộc.
3. Nhà thầu nước ngoài có phải đóng BHXH không?
Khoản 3 Điều 2 Nghị định 143/2018/NĐ-CP quy định, người sử dụng lao động tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:
- Cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam;
- Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân có thuê mướn lao động theo hợp đồng lao động.
Như vậy, nhà thầu nước ngoài được cấp giấy phép hoạt động xây dựng tại Việt Nam, nếu ký hợp đồng lao động với người lao động nước ngoài thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, thì có trách nhiệm đóng BHXH theo quy định.
Kết luận
Việc đóng BHXH khi ký hợp đồng lao động với người lao động nước ngoài phụ thuộc vào thời hạn hợp đồng và tình trạng giấy phép lao động của họ. Nếu hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 năm trở lên và người lao động có giấy phép hợp pháp tại Việt Nam, nhà thầu nước ngoài có trách nhiệm tham gia BHXH cho người lao động theo quy định. Ngược lại, nếu hợp đồng dưới 01 năm hoặc người lao động thuộc diện miễn trừ, thì không cần tham gia BHXH.
Do đó, các doanh nghiệp và nhà thầu nước ngoài cần xem xét kỹ các quy định pháp luật Việt Nam để đảm bảo tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ về BHXH khi tuyển dụng người lao động nước ngoài tại Việt Nam.
Tham khảo thêm: Tư vấn về đầu tư nước ngoài
