Mặc dù việc bảo đảm an ninh quốc phòng là nguyên tắc thống nhất trong mọi hoạt động của các chủ thể, tuy nhiên Luật Đầu tư 2014 vẫn còn thiếu sót để đảm bảo nguyên tắc này. Trước thực trạng người nước ngoài đầu tư, nắm quyền sở hữu đất đối với những khu vực trọng yếu, nhạy cảm về mặt an ninh, quốc phòng trong suốt thời gian qua, Luật Đầu tư 2020 ra đời kèm theo đó là Nghị định 31/2021/NĐ-CP Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư đã đưa ra được những quy định chặt chẽ hơn để bảo đảm an ninh quốc phòng đối với dự án đầu tư.
Việc bảo đảm an ninh, quốc phòng trong lĩnh vực đầu tư được thể hiện trên các quy định về:
- Ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo Điều 7 và Phụ lục IV Luật Đầu tư 2020, Điều 11, 12 Nghị định 31/2021/NĐ-CP
- Các quy định về đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp theo Điều 24, Điều 26 Luật Đầu tư 2020
- Các quy định về việc chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư nước ngoài thực hiện tại những khu vực có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng theo Điều 29, Điều 32, Điều 34 Luật Đầu tư 2020
- Quy định về việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho ngừng, đình chỉ, chấm dứt hoạt động đầu tư nếu dự án đầu tư có nguy cơ gây phương hại đến an ninh quốc phòng quốc gia theo Điều 47 Luật Đầu tư 2020
Trong đó, Luật đầu tư 2020 đã bổ sung thêm quy định về bảo đảm an ninh, quốc phòng với hình thức đầu tư thông qua việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp. Do thời gian qua, xuất hiện những trường hợp nhà đầu tư nước ngoài không tham gia vào dự án ở giai đoạn xin cấp giấy chứng nhận đầu tư hoặc xin chấp thuận chủ trương đầu tư, mà họ lại tham gia sau đó dưới hình thức mua cổ phần, góp vốn hoặc hợp tác đầu tư. Như vậy, hiện nay:
- Trong trường hợp nhà đầu tư nước ngoài đã tham gia vào những dự án đầu tư mà có nguy cơ phương hại đến an ninh quốc phòng thì UBND tỉnh sẽ thông báo tới Bộ KHĐT để ngừng một phần hoặc toàn bộ dự án.
Theo Khoản 3 Điều 5 và khoản 3 Điều 47 Luật Đầu tư 2020, điểm c Khoản 3 Điều 56 Nghị định 31/2021/NĐ-CP: Ủy ban nhân dân tỉnh thông báo bộ Kế hoạch Đầu tư kiến nghị ngừng 1 phần hoặc toàn bộ khi dự án gây phương hại, hoặc có nguy cơ phương hại đến An ninh quốc phòng. Khi đó Bộ Kế hoạch đầu tư lấy ý kiến Bộ Quốc Phòng, Bộ Công An trình TTg quyết định.
- Nếu nhà đầu tư chưa góp vốn, chưa mua cổ phần mà mới đang tiến hành thủ tục đó, nhà đầu tư phải xin chấp thuận của Bộ Quốc phòng trước khi chấp thuận cho việc góp vốn này.
Căn cứ theo điểm b Khoản 4 Điều 66 Nghị định 31/2021/NĐ-CP, nhà đầu tư nước ngoài đầu tư theo hình thức thành lập doanh nghiệp, góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp tại khu vực liên quan đến An ninh quốc phòng thì phải “Lấy ý kiến của Bộ Quốc Phòng về việc đáp ứng các điều kiện quy định tại điểm b khoản 4 Điều 65 Nghị định 31”.
Khu vực có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh theo pháp luật đầu tư, bao gồm: đảo và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh. Luật Đầu tư 2020 đã bổ sung quy định giải thích rõ thế nào khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng an ninh tại khoản 8 Điều 2 Nghị định 31/2021/NĐ-CP.
