Hải quan Việt Nam đang thực hiện phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu dưới 3 hình thức: Luồng xanh, vàng và đỏ. Mỗi luồng phân loại nói lên mức độ đánh giá của cơ quan hải quan đối với hàng hóa trong quá trình quản lý rủi ro. Theo đó, mức 1 (luồng xanh): Miễn kiểm tra chi tiết hồ sơ, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa; mức 2 (luồng vàng): Kiểm tra chi tiết hồ sơ, miễn kiểm tra chi tiết hàng hóa; mức 3 (luồng đỏ): Kiểm tra chi tiết hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng.
Ông Bùi Thái Quang – Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan) – thông báo trong cuộc họp báo chuyên đề “7 tháng đầu năm 2017, trong tổng số hơn 6 triệu tờ khai xuất, nhập khẩu hàng hoá, số tờ khai được phân vào luồng Xanh chiếm tỷ lệ 57,53%; luồng Vàng là 37,46% và luồng Đỏ chiếm 5,01%”.
Theo đó, thực hiện Nghị quyết số 19/NQ-CP của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016 - 2017, định hướng đến năm 2020, trong đó có yêu cầu tập trung rút ngắn thời gian thông quan hàng hoá xuất, nhập khẩu với mục tiêu cụ thể đến năm 2020, thời gian thông quan hàng hoá qua biên giới dưới 36 giờ đối với hàng xuất khẩu và 41 giờ đối với hàng nhập khẩu; giảm tỉ lệ lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 30-35% hiện nay xuống còn 15% đến hết năm 2016 và đến 2020, đạt mục tiêu dưới 7% tờ khai hàng hoá xuất, nhập khẩu được phân vào luồng Đỏ.
Theo ông Quang, tỷ lệ luồng Vàng như vậy là cao do nhiều doanh nghiệp còn lúng túng trong quá trình khai báo hải quan nên dẫn đến khai nhầm, khai thiếu thông tin trong hồ sơ, chứng từ là khá phổ biến, do đó bị hệ thống thông quan điện tử (Hệ thống VNACCS/VCIS) phân vào luồng Vàng.
Hơn nữa, hiện vẫn còn tới 414 văn bản quy định về chính sách và thủ tục hành chính do các bộ quản lý chuyên ngành ban hành liên quan đến công tác kiểm tra chuyên ngành khiến doanh nghiệp và ngay cả cơ quan Hải quan gặp khó khăn trong quá trình làm thủ tục xuất, nhập khẩu hàng hoá.
Về lý do các tờ khai xuất, nhập khẩu bị phân vào luồng Đỏ, vị đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, là do các lỗi cố ý buôn lậu, gian lận thương mại; trốn và gian lận thuế và không chấp hành yêu cầu của cơ quan hải quan. Thậm chí nhiều trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật, như: sửa, bổ sung hoặc hủy tờ khai một cách thường xuyên.
Để giảm tỉ lệ hồ sơ xuất, nhập khẩu bị xếp vào luồng Đỏ và Vàng trong thời gian tới, ông Quang cho biết, cơ quan Hải quan đang nghiên cứu, xây dựng và trình Tổng cục Hải quan xem xét phê duyệt đề án “Doanh nghiệp tuân thủ tự nguyện”.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có tham gia hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hoá cũng cần chủ động tìm hiểu thông tin về chế độ, chính sách, quy trình, thủ tục Hải quan, thủ tục của các cơ quan quản lý chuyên ngành, … để hiểu và áp dụng đúng trong thực tế.
