Câu hỏi: Tôi có một hợp tác xã mây tre đan. Hiện tại tôi và các xã viên muốn chuyển đổi mô hình hợp tác xã này trực tiếp sang loại hình doanh nghiệp Công ty cổ phần có được không?
Luật sư tư vấn:
Công ty Luật TNHH SB LAW cảm ơn bạn đã quan tâm đến dịch vụ tư vấn pháp luật của chúng tôi. Liên quan đến thắc mắc của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:
-Về hợp tác xã: Điều 3 Luật hợp tác xã năm 2012 có quy định như sau:
“1. Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 07 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã”.
– Về doanh nghiệp: Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2014 có định nghĩa:
“Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh”.
“Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình, đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi”.
Như vậy, Hợp tác xã và Doanh nghiệp đều là tổ chức tự nguyện, có tư cách pháp nhân. Tuy nhiên, về mục đích kinh doanh, hợp tác xã và doanh nghiệp là hoàn toàn khác nhau, hợp tác xã hoạt động giống như một loại hình doanh nghiệp, sử dụng các chức năng của doanh nghiệp để kinh doanh phục vụ lợi ích của xã viên. Còn doanh nghiệp thì kinh doanh nhằm mục đích sinh lợi. Cho nên, hợp tác xã không được gọi là doanh nghiệp. Ngoài ra, hai hình thức này khác nhau về: Phương pháp quản lý, đối tượng phục vụ, chủ thể sở hữu tài sản, phân phối thu nhập và cả chính sách ưu đãi hỗ trợ của nhà nước, … Mô hình hợp tác xã và các loại hình doanh nghiệp được điều chỉnh bởi các luật khác nhau, bản chất khác nhau, nên không thể chuyển đổi trực tiếp từ mô hình hợp tác xã qua các loại hình doanh nghiệp được.
Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp năm 2014 có quy định các loại hình chuyển đổi doanh nghiệp bao gồm: Công ty trách nhiệm hữu hạn thành Công ty cổ phần; Công ty cổ phần thành Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; Công ty cổ phần thành Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên; Doanh nghiệp tư nhân thành Công ty trách nhiệm hữu hạn.
Theo đó, Luật Doanh nghiệp không có quy định cho phép chuyển đổi từ loại hình hợp tác xã thành Công ty cổ phần.
Như vậy, để có thể chuyển đổi mô hình hợp tác xã sang loại hình công ty cổ phần, bạn chỉ có thể tiến hành giải thế hợp tác xã, sau đó khi hoàn tất các thủ tục giải thể, bạn có thể thành lập Công ty cổ phần mới dựa theo vốn góp của các xã viên nay gọi là các cổ đông.