Sự bùng phát của dịch viêm phổi Vũ Hán (do virus corona chủng mới gây ra) đang gây ra nhiều lo lắng trong dư luận xã hội. Tính đến nay, Việt Nam đã có 10 ca mắc bệnh, 78 trường hợp bị cách ly, ngoài ra còn có 270 trường hợp sức khỏe bình thường nhưng vẫn được cách ly để theo dõi.
Số lượng người nhiễm và nghi nhiễm virus corona chủng mới không ngoại trừ nguy cơ sẽ tiếp tục gia tăng, bởi dịch bệnh vẫn đang trong thời kỳ cao điểm. Điều này, một cách trực tiếp, sẽ làm tăng số người bị cách ly để theo dõi.
Tuy nhiên, điều đáng nói là hiện nay pháp luật lại chưa có quy định về chế độ nghỉ đối với người bị cách ly vì nghi nhiễm bệnh. Điều này khiến cho giới doanh nghiệp, người sử dụng lao động và cả người lao động rơi vào tình cảnh không biết nên giải quyết như thế nào.
Để hiểu thêm về vấn đề này, Diễn đàn Doanh nghiệp có cuộc trò chuyện với Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW.
Thưa ông, với trường hợp người lao động bị cách ly vì nghi nhiễm bệnh, chủ doanh nghiệp phải ứng xử như thế nào?
Trả lời:
Hiện nay, pháp luật về lao động chưa có quy định nào đối với trường hợp người lao động bị cách ly vì nghi nhiễm bệnh do đại dịch. Ngay trong cả Bộ luật Lao động 2019 sẽ có hiệu lực vào ngày 01/01/2021, cũng không được quy định trường hợp này.
Rõ ràng, đối với người lao động bị cách ly, họ không biết mình xin nghỉ làm với lý do gì vì hoàn toàn không có quy định, hướng dẫn cụ thể nào. Dịch bệnh như Corona là vấn đề chung của cả cộng đồng, tuy nhiên cũng chưa thực sự phù hợp với lý do ốm đau như Luật quy định, vì ốm đau có thể tạm thời xác định xin nghỉ trong thời gian nhất định, nhưng vấn đề cách ly vì bệnh dịch không phải là vấn đề một sớm một chiều có thể xác định. Về phía người sử dụng lao động, họ cũng không biết phải giải quyết như thế nào cho phù hợp với chế độ của người lao động. Theo đó, trường hợp này, sẽ phụ thuộc vào sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Thiết nghĩ, trong trường hợp dịch bệnh như hiện nay, người sử dụng lao động cũng nên coi đây tương tự như người lao động bị ốm đau, không có lỗi, vì rõ ràng dịch bệnh là lí do khách quan. Người sử dụng lao động có thể trả lương một phần nào đấy để động viên tinh thần và hỗ trợ vật chất cho người lao động trong hiện trạng dịch bệnh không ai mong muốn này.
Bộ luật Lao động mới sửa đổi, vẫn còn chưa có hiệu lực thi hành mà thực tế đã cho thấy luật có lỗ hổng. Vậy phải “vá” lỗ hổng này như thế nào?
Trả lời:
Việc sửa đổi Bộ luật Lao động năm 2019 đã được thông qua vào lúc này là rất khó. Bởi thời gian để thẩm tra một dự án Luật là rất lâu, không thể kịp thời đối phó với tình hình dịch bệnh bùng phát nhanh như hiện nay. Theo đó, cách nhanh nhất đó là các cơ quan có thẩm quyền như Bộ Y tế, Bộ Lao động- Thương Binh và Xã Hội, ... cùng phối hợp ra văn bản hướng dẫn cụ thể về trường hợp dịch bệnh như hiện nay.
Văn bản cần hướng dẫn cụ thể những quyền và lợi ích của người lao động đang bị cách ly vì bệnh dịch, đồng thời hướng dẫn người sử dụng lao động có những biện pháp hỗ trợ và giải quyết cho người lao động đang bị cách ly. Có căn cứ, cơ sở pháp lý như vậy thì người sử dụng lao động mới xử lý các vấn đề liên quan đến chế độ đối với người lao động được rõ ràng, đảm bảo quyền và lợi ích cho người lao động của họ.
Từ góc nhìn của một người làm nghề luật, ông có gợi ý nào để khắc phục tình trạng này, thưa ông?
Trả lời:
Với tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp có khả năng lây lan nhanhc. Đối với những trường hợp bắt buộc phải cách ly, cơ quan có thẩm quyền nên quy định rõ ràng ai sẽ là người chịu trách nhiệm thanh toán các khoản về bảo hiểm, chế độ làm việc, nghỉ ngơi, tiền lương, ...
Còn với những trường hợp người lao động cảm thấy không khỏe cần phải nghỉ ngơi đi khám (cách lý tự nguyện) thì người sử dụng lao động nên tạo điều kiện vì lchính ợi ích cho mình và tất cả nhân viên khác.
Vậy với chế độ bảo hiểm xã hội thì sao thưa ông, với những công nhân khách hàng nhiễm virus corona được bảo hiểm chi trả quyền lợi thế nào?
Trả lời:
Ngày 31/01/2020 vừa qua, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXH) Việt Nam đã ban hành công văn số 280/BHXH-CSYT về việc phối hợp thực hiện thanh toán chi phí điều trị nghi ngờ nhiễm virus Corona tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người bệnh có thẻ BHYT được kịp thời khám chữa bệnh hoặc chuyển tuyến khám chữa bệnh BHYT khi nghi ngờ nhiễm virus Corona.
Theo đó, BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố thực hiện việc giám định và thanh toán chi phí khám chữa bệnh theo đúng quy định của Luật bảo hiểm y tế và các văn bản hướng dẫn hiện hành. Bệnh nhân dương tính virus Corona sẽ được điều trị miễn phí. Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng sẽ thanh toán chi phí điều trị với trường hợp nghi ngờ nhiễm virus Corona.
BHXH các tỉnh, thành phố cần thực hiện ngay việc tạm ứng kinh phí cho các cơ sở khám chữa bệnh để đảm bảo hoạt động khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trên cơ sở nguồn kinh phí khám chữa bệnh BHYT của quý 1/2020 đã được BHXH Việt Nam cấp đầy đủ.
Đặc biệt đối với các tỉnh có người bệnh được phát hiện nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm virus corona như thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Khánh Hòa… cần nhanh chóng đảm bảo hoạt động khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho bệnh nhân nhiễm và nghi ngờ nhiễm virus Corona.
