Trong cuộc sống những cuộc tranh chấp dân sự liên tục xảy ra cho dù chúng ta không hề muốn điều đó. Điều này gây ra sự mâu thuẫn và xung đột giữa các cá nhân hoặc tổ chức khác nhau. Vậy Tranh chấp dân sự là gì? Các phương thức giải quyết tranh chấp. Cùng Công ty luật SBLAW tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Tranh chấp dân sự là gì?
Tranh chấp dân sự hay gọi tắt là tranh chấp là những tranh chấp về quyền, quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp của các chủ thể trong quan hệ pháp luật dân sự như tranh chấp trong việc ký kết, thi hành và thanh toán các hợp đồng mua bán, đầu tư, chuyển giao công nghệ, vận chuyển, bảo hiểm… hoặc trong việc thực hiện các quyền về nhân thân có gắn liền với quan hệ tài sản như quyền tác giả, phát minh, sáng chế, trong ly hôn, thừa kế... - Theo Thuvienphapluat
Có thể hiểu đơn giản hơn là những mâu thuẫn hoặc xung đột giữa các cá nhân, tổ chức trong các quan hệ về nhân thân hoặc tài sản. Khi tham gia các quan hệ dân sự, tranh chấp là những điều không ai mong muốn. Tuy nhiên, khi có tranh chấp lại vẫn xảy ra hàng ngày trong cuộc sống. Như vậy, làm thế nào để có thể bảo vệ quyền lợi của mình và giảm thiểu tối đa việc ảnh hưởng xấu đến quan hệ 2 phía. Đồng thời phải giải quyết được việc hết ít thời gian, công sức và tiền bạc cũng như hài lòng từ 2 bên.
Các loại tranh chấp dân sự
Theo quy định tại Điều 26 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015 thì các loại tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Ta có thể hiểu tranh chấp dân sự gồm 14 loại dưới đây:
Điều 26. Những tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
1. Tranh chấp về quốc tịch Việt Nam giữa cá nhân với cá nhân.
2. Tranh chấp về quyền sở hữu và các quyền khác đối với tài sản.
3. Tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự.
4. Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 30 của Bộ luật này.
5. Tranh chấp về thừa kế tài sản.
6. Tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
7. Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do áp dụng biện pháp ngăn chặn hành chính không đúng theo quy định của pháp luật về cạnh tranh, trừ trường hợp yêu cầu bồi thường thiệt hại được giải quyết trong vụ án hành chính.
8. Tranh chấp về khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả thải vào nguồn nước theo quy định của Luật tài nguyên nước.
9. Tranh chấp đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai; tranh chấp về quyền sở hữu, quyền sử dụng rừng theo quy định của Luật bảo vệ và phát triển rừng.
10. Tranh chấp liên quan đến hoạt động nghiệp vụ báo chí theo quy định của pháp luật về báo chí.
11. Tranh chấp liên quan đến yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu.
12. Tranh chấp liên quan đến tài sản bị cưỡng chế để thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
13. Tranh chấp về kết quả bán đấu giá tài sản, thanh toán phí tổn đăng ký mua tài sản bán đấu giá theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
14. Các tranh chấp khác về dân sự, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.
Giải quyết tranh chấp là gì?
Giải quyết tranh chấp (còn được gọi là giải quyết xung đột) là quá trình tìm cách giải quyết một mâu thuẫn, xung đột, hoặc tranh chấp giữa các bên một cách hòa bình và thỏa đáng. Mục tiêu chính của quá trình này là tìm ra giải pháp có lợi cho tất cả các bên liên quan, thay vì tạo ra một cuộc xung đột lớn hơn hoặc phải giải quyết bởi hệ thống tư pháp.
Phương thức giải quyết tranh chấp dân sự
Hiện nay tuỳ vào từng trường hợp mà có phương thức giải quyết tranh chấp dân sự khác nhau. Có 3 loại phương thức giải quyết tranh chấp dân sự dưới đây
Phương thức thương lượng:
- Thương lượng được coi là phương pháp tốt nhất để giải quyết một tranh chấp một cách hòa bình và không mất nhiều thời gian.
- Phương pháp này yêu cầu các bên liên hệ trực tiếp với nhau để đạt được thỏa thuận.
- Thương lượng cho phép các bên tự do thảo luận, tìm hiểu các vấn đề và đưa ra các đề xuất và yêu cầu riêng.
- Đây là cách tốt nhất để tìm kiếm lợi ích chung và đạt được sự đồng thuận.
- Một khi đạt được thỏa thuận, các bên có thể ký kết một hợp đồng hoặc ghi lại thỏa thuận của họ để đảm bảo tuân thủ trong tương lai.
Phương thức hoà giải:
- Hoà giải là một phương thức giải quyết tranh chấp thông qua sự can thiệp của một bên thứ ba không thiên vị, gọi là trọng tài hoặc nhà hoà giải.
- Trọng tài hoặc nhà hoà giải có nhiệm vụ lắng nghe và hiểu tranh chấp, đưa ra các đề xuất và giúp các bên đạt được thỏa thuận.
- Phương pháp này yêu cầu sự đồng ý của cả hai bên liên quan để chấp nhận sự can thiệp của trọng tài hoặc nhà hoà giải.
- Trọng tài hoặc nhà hoà giải không chỉ là người trung gian mà còn có thẩm quyền ra quyết định cuối cùng trong việc giải quyết tranh chấp.
Phương thức Khởi kiện:
- Khởi kiện là phương thức giải quyết tranh chấp dân sự mà các bên đưa ra tranh luận của mình trước một tòa án hoặc sự can thiệp của hệ thống pháp luật.
- Đây là phương pháp phổ biến nhất và thường được sử dụng khi các phương pháp khác không thành công hoặc không thích hợp.
- Quy trình khởi kiện bao gồm việc nộp đơn kiện, công bố các tranh luận, thu thập bằng chứng, điều tra, xét xử và cuối cùng là quyết định của tòa án.
- Một lợi thế của phương pháp này là có một quy trình hợp lý và độc lập để giải quyết tranh chấp.
- Tuy nhiên, việc khởi kiện có thể tốn kém và mất thời gian, cũng như mang lại mối quan hệ căng thẳng giữa các bên tranh chấp.
Phương thức trọng tài
Việt Nam hiện có gần 30 tổ chức Trọng tài thương mại với các trọng tài viên chuyên nghiệp, giúp hỗ trợ các bên giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng, hiệu quả.
Phương thức này có nhiều ưu điểm như có thể chỉ định trọng tài viên giỏi, các bên có thể lựa chọn luật nội dung, luật hình thức và ngôn ngữ, địa điểm giải quyết tranh chấp.
Phương thức này phù hợp với những giao thương quốc tế, khi các hoạt động này bị điều chỉnh bởi pháp luật của nhiều quốc gia và có tính xuyên biên giới.
Các phương thức trên được sử dụng tùy thuộc vào tính chất của tranh chấp, mong muốn của các bên liên quan và quyền lợi của từng bên. Mỗi phương thức có những ưu điểm và hạn chế riêng, và quyết định sử dụng phương pháp nào phụ thuộc vào tình huống cụ thể.
Tư vấn giải quyết tranh chấp trên truyền hình
Mời các bạn xem thêm phần tư vấn của luật sư Nguyễn Thanh Hà trên truyền hình về việc giải quyết tranh chấp.
Tham khảo thêm >> Giải quyết tranh chấp trong thương mại
Trên đây là toàn bộ thông tin về tranh chấp dân sự là gì? Giải quyết tranh chấp là gì? Các phương thức giải quyết tranh chấp dân sự hiện nay. Hi vọng các thông tin này hữu ích cho quý khách hàng. SBLAW luôn sẵn sàng phục vụ quý khách 24/7 tư vấn và giải quyết các tranh chấp dân sự của quý khách.
