Câu hỏi:
Thưa luật sư, Bộ phận Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) của Công ty chúng tôi phát sinh sự cố công việc nên Trưởng phòng ICT mong muốn cho người lao động làm thêm 11 giờ/ ngày. Vậy luật sư cho tôi hỏi, Với nội dung công việc cần xử lý để bảo toàn dữ liệu IT bị mất thì có thuộc phạm vị trong Quy định làm thêm giờ trường hợp đặc biệt không? (Theo điều 108 của Bộ Luật Lao động) Công ty sẽ xử lý thế nào đối với nội dung được nêu ra ở bối cảnh?
Trả lời:
Về câu hỏi của chị, SB Law xin có ý kiến phản hồi như sau:
Với nội dung công việc cần xử lý để bảo toàn dữ liệu IT bị mất thì có thuộc phạm vị trong Quy định làm thêm giờ trường hợp đặc biệt không? (Theo điều 108 của Bộ Luật Lao Động)
Theo thông tin Khách hàng cung cấp, SB Law chưa có đủ dữ liệu cụ thể để đánh giá công việc cần xử lý để bảo toàn dữ liệu IT có thuộc trường hợp làm thêm giờ theo quy định tại Điều 108 Bộ luật lao động 2019 (“BLLĐ 2019”) hay không?
Trường hợp sự cố phát sinh của bộ phận Công nghệ thông tin và truyền thông (“ICT”) nêu trên để bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc phòng ngừa, khắc phục hậu quả thiên tai hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm và thảm họa thì Công ty có thể áp dụng quy định tại Điều 108 BLLĐ 2019 để yêu cầu người lao động làm thêm 11 giờ/ ngày.
Điều 108 BLLĐ 2019 quy định về làm thêm giờ trong trường hợp đặc biệt:
“Người sử dụng lao động có quyền yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào mà không bị giới hạn về số giờ làm thêm theo quy định tại Điều 107 của Bộ luật này và người lao động không được từ chối trong trường hợp sau đây:
- Thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật;
- Thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm và thảm họa, trừ trường hợp có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của người lao động theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động.”
Trường hợp không thuộc quy định đặc biệt làm thêm giờ của điều 108 BLLĐ 2019 nêu trên, Công ty cần phải tuân thủ theo quy định tại Điều 107 BLLĐ 2019 về làm thêm giờ.
Vì vậy, Công ty cần đánh giá và xem xét lại nguyên nhân sự cố phát sinh của bộ phận ICT phát sinh từ đâu?
Trường hợp Công ty cần ý kiến tư vấn, đánh giá của SB Law, đề nghị Công ty cung cấp thêm thông tin để SB Law có thể nghiên cứu và đưa ra được ý kiến đánh giá chi tiết, cụ thể bao gồm: (i) Sự cố của bộ phận ICT ở đây là gì? (ii) Chi tiết nguyên nhân sự cố, phát sinh do đâu? (iii) Công ty cần lao động với chuyên môn kỹ thuật gì để khắc phục?
Công ty nên xử lý thế nào đối với trường hợp này?
Nếu sự cố IT phát sinh đáp ứng điều kiện tại Điều 108 BLLĐ 2019 như đã phân tích ở trên, Công ty có thể cho phép tăng ca lên đến 11 giờ/ngày.
Trường hợp sự cố công việc của bộ phận ICT không thuộc các trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 108 Bộ luật Lao động 2019 nêu trên, Công ty có thể xem xét các phương án sau đây:
+ Phương án 01: Phân bổ thêm nguồn nhân lực để khắc phục sự cố và thực hiện quy định làm thêm giờ theo quy định tại Khoản 2, 3 Điều 107 BLLĐ 2019 như sau:
“2. Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau đây:
a) Phải được sự đồng ý của người lao động;
b) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 01 ngày; trường hợp áp dụng quy định thời giờ làm việc bình thường theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 01 ngày; không quá 40 giờ trong 01 tháng;
c) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 200 giờ trong 01 năm, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này.
3. Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm không quá 300 giờ trong 01 năm trong một số ngành, nghề, công việc hoặc trường hợp sau đây:
a) Sản xuất, gia công xuất khẩu sản phẩm hàng dệt, may, da, giày, điện, điện tử, chế biến nông, lâm, diêm nghiệp, thủy sản;
b) Sản xuất, cung cấp điện, viễn thông, lọc dầu; cấp, thoát nước;
c) Trường hợp giải quyết công việc đòi hỏi lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao mà thị trường lao động không cung ứng đầy đủ, kịp thời;
d) Trường hợp phải giải quyết công việc cấp bách, không thể trì hoãn do tính chất thời vụ, thời điểm của nguyên liệu, sản phẩm hoặc để giải quyết công việc phát sinh do yếu tố khách quan không dự liệu trước, do hậu quả thời tiết, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa, thiếu điện, thiếu nguyên liệu, sự cố kỹ thuật của dây chuyền sản xuất;
đ) Trường hợp khác do Chính phủ quy định.”
Công ty có thể phân bổ thêm nhân lực hiện có, tối ưu hóa lịch làm thêm giờ sao cho đáp ứng yêu cầu công việc mà vẫn đảm bảo sức khỏe và quyền lợi của người lao động. Về giờ làm thêm, Công ty điều chỉnh giờ làm thêm cho phù hợp với Điều 107 BLLĐ 2019, giới hạn giờ làm thêm của NLĐ không quá 12 giờ/ngày và 40 giờ/tháng.
+ Phương án 02: Trường hợp Công ty thiếu nhân lực để xử lý sự cố, Công ty có thể cân nhắc thuê thầu phụ (ký kết hợp đồng dịch vụ) hoặc thuê lại lao động của các công ty cho thuê lại lao động để thực hiện việc khắc phục sự cố.
Nếu Công ty đánh giá sự cố ICT này cần thời gian dài để khắc phục, Công ty không huy động được thêm nguồn nhân lực hiện có và không có giải pháp tối ưu thêm hiệu suất thì có thể cân nhắc sử dụng phương án này. Đây là phương án vừa giúp Công ty giải quyết nhanh chóng các vấn đề công việc phát sinh, vừa tránh làm thêm giờ quá mức cho người lao động, đảm bảo tính hợp pháp và bảo vệ quyền lợi cho người lao động.
Lưu ý: Với phương án thuê lại lao động từ các công ty cho thuê lại lao động, vị trí sử dụng lao động thuê lại phải là vị trí được pháp luật cho phép cho thuê lại lao động, cụ thể ở đây có thể cân nhắc đến vị trí "Lập trình hệ thống máy sản xuất" (Phụ lục II Nghị định 145/2020/NĐ-CP)
