Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB Law đã có quan điểm về giải pháp để bảo đảm ổn định thị trường chứng khoán. Dưới đây là nội dung chi tiết:
Về giải pháp tăng cường tính công khai, minh bạch trên thị trường chứng khoán, UBCK đã đặc biệt chú trọng đến việc giám sát tính minh bạch của báo cáo tài chính (BCTC) kiểm toán của các công ty đại chúng thông qua giám sát các công ty công bố BCTC kiểm toán theo quy định, cũng như giám sát, kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán của các tổ chức kiểm toán và kiểm toán viên được chấp thuận thực hiện kiểm toán đối với các tổ chức có lợi ích công chúng trong lĩnh vực chứng khoán.
Đây được coi là giải pháp quyết liệt để hỗ trợ thị trường trong ngắn, trung và dài hạn, đặc biệt là trong thời gian gần đây, khi mà TTCK trong nước đang trải qua giai đoạn điều chỉnh mạnh, trước tác động tổng hòa từ yếu tố tâm lý trong nước và đặc biệt là các rủi ro từ thị trường quốc tế như: Ngân hàng Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) tăng lãi suất mạnh; căng thẳng địa chính trị chưa được giải quyết; áp lực lạm phát, giá cả đầu vào tăng mạnh, đặc biệt giá năng lượng... Đồng thời, tăng cường tính minh bạch trong hoạt động công bố thông tin của các công ty đại chúng, phù hợp với sự phát triển của thị trường chứng khoán luôn được coi là vấn đề quan trọng trong bối cảnh số lượng DN niêm yết cũng như cơ sở nhà đầu tư đã và đang có sự tăng trưởng mạnh mẽ thời gian qua.
Về giải pháp nâng cao vai trò của tuyến giám sát, nhìn chung, đây là giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giám sát trong cả 3 cấp, đó là công ty chứng khoán, Sở Giao dịch chứng khoán và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; tăng tần suất giám sát thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện và hạn chế rủi ro trên thị trường chứng khoán. Đồng thời, cũng giúp đảm bảo thị trường chứng khoán được phát triển minh bạch, bền vững. Đặc biệt là giám sát tuyến đầu của các Sở giao dịch chứng khoán, nơi mà thường xuyên chứng kiến một số giao dịch bất thường và các hành vi vi phạm. Ngoài ra, việc tăng cường giám sát các cấp, giúp nhận diện rõ ràng hơn những hiện tượng bất thường trên thị trường chứng khoán, điều này đóng góp một phần không nhỏ vào công tác ổn định thị trường chứng khoán, bởi lẽ thông thường, để điều tra những dấu hiệu đó và có đủ căn cứ để khởi tố thì thời gian bị kéo dài.
Về giải pháp ngăn chặn việc cổ đông nội bộ giao dịch cổ phiếu mà không công bố thông tin trước khi giao dịch, đề xuất giải pháp chặn kỹ thuật, cũng như kiến nghị sửa đổi các quy định có liên quan về giao dịch chứng khoán… Lý thuyết kinh tế chỉ ra rằng thị trường chứng khoán đóng một vai trò nổi bật trong việc phân bổ hiệu quả các nguồn lực trong thế giới hiện đại. TTCK có thể hoàn thành vai trò này nếu tạo niềm tin cho nhà đầu tư và hạn chế các hành vi vi phạm. Với việc mở rộng thị trường tài chính nói chung hay TTCK nói riêng làm đa dạng hóa hình thức giao dịch giữa người mua và người bán để đạt được lợi nhuận tối đa cũng dẫn đến nảy sinh hình thức thao túng thị trường. Các đối tượng này có khả năng thao túng hoạt động giao dịch trên TTCK và tạo ra cung cầu giả khuyến khích nhà đầu tư mua cổ phiếu. Thao túng TTCK làm tổn hại niềm tin của công chúng đầu tư và là một trở ngại cho mục tiêu phát triển chiều sâu thị trường.
Nên, tình trạng giao dịch nội gián và các “đội lái” có lẽ ở thị trường nào cũng có. Tuy nhiên, thị trường việt Nam với giá trị dung lượng chưa cao cho nên dễ bị các “đội lái” thao túng đánh lên hoặc đánh xuống nhằm trục lợi. Vấn đề cốt lõi nằm ở ban lãnh đạo các doanh nghiệp niêm yết để rò rỉ thông tin ra bên ngoài trước khi công bố hoặc móc nối, cấu kết với các “đội lái” nhằm trục lợi. Bên cạnh đó, chế tài hiện nay còn nhẹ, các mức phạt cao nhất cũng chỉ hơn trăm triệu đồng.
Vì vậy, trước những diễn biến thị trường bất thường và phức tạp như hiện nay, việc nghiên cứ giải pháp hay kiến nghị sửa đổi các quy định không còn phù hợp luôn cần thiết để thanh lọc thị trường, trong đó, cần có những văn bản hướng dẫn cụ thể các quy định liên quan đến việc giám sát, kiểm tra, điều tra xử lý các hành vi vi phạm.
Ngoài ra, cơ quan nhà nước có thẩm quyền cũng cần xem xét tăng các chế tài xử phạt vi phạm pháp luật trên TTCK để bảo vệ nhà đầu tư, từ đó khôi phục niềm tin và đảm bảo sự phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững của TTCK, cụ thể: cần nghiên cứu sửa đổi bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm theo hướng tăng nặng chế tài hành chính, bổ sung chế tài hình sự để có cơ sở áp dụng các biện pháp mạnh tay, tăng cường xử lý hình sự đối với những vụ việc có liên quan đến vấn đề phát hành TPDN để răn đe.
Đồng thời, cần tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, đào tạo nhà đầu tư, để gia tăng nền tảng kiến thức tài chính, chứng khoán, hỗ trợ nhà đầu tư tham gia TTCK an toàn và chuyên nghiệp hơn.
