SBLAW xin trân trọng giới thiệu bài trả lời phỏng vấn của Luật sư Nguyễn Thanh Hà trên VTC3 về vấn đề liên quan tới cá cược thể thao. Nội dung cụ thể như sau:
1. Ở thời điểm này, một số nội dung cá cược thể thao đã được phép đưa vào hoạt động, tuy nhiên hiện tại thì vẫn chưa triển khai được, đâu là những thách thức trong việc triển khai điều này?
Luật sư trả lời:
Theo Nghị định số 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh đặt cược đua ngựa, chó và thí điểm đặt cược bóng đá quốc tế trên lãnh thổ Việt Nam, “Đặt cược” là trò chơi giải trí có thưởng mà người tham gia đặt cược thực hiện dự đoán về kết quả có thể xảy ra trong các sự kiện thể thao, giải trí được sử dụng để kinh doanh đặt cược. Người tham gia dự đoán đúng sẽ được trả thưởng bằng tiền hoặc bằng hiện vật, dịch vụ có thể quy ra thành tiền dựa trên kết quả của sự kiện đó khi kết thúc theo Thể lệ đặt cược.
Kinh doanh đặt cược là việc tổ chức, cung cấp sản phẩm đặt cược cho người chơi theo nguyên tắc người chơi bỏ tiền ra mua vé đặt cược và được doanh nghiệp kinh doanh đặt cược trả thưởng khi trúng thưởng theo quy định tại Nghị định này.
Việc đặt cược thể thao chính thức được luật hóa khi Luật Thể dục thể thao sửa đổi đã được biểu quyết thông qua tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV.
Tuy nhiên, đây là hoạt động kinh doanh có điều kiện, không khuyến khích phát triển và phải chịu sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. Chỉ những doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đặt cược mới được kinh doanh đặt cược.
Trường hợp có hai nhà đầu tư trở lên quan tâm thì việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư trường đua ngựa, đua chó, trong đó có hoạt động kinh doanh đặt cược đua ngựa, đặt cược đua chó phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
Nghị định số 06/2017/NĐ-CP cũng quy định Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp, Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan tổ chức đấu thầu lựa chọn doanh nghiệp tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế áp dụng quy định của Luật đấu thầu.
Tuy nhiên, Luật Đấu thầu năm 2013 quy định về việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư, dự án đầu tư có sử dụng đất mà không có quy định lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế. Do đó, dù pháp luật đã cho phép kinh doanh đặt cược đua ngựa, chó và thí điểm đặt cược bóng đá quốc tế trên lãnh thổ Việt Nam nhưng đến nay khi áp dụng vẫn gặp một số vướng mắc cần phải được sửa đổi, làm rõ quy trình hơn.
2. Trước tình hình đó, nhiều hình thức cá độ chui, bất hợp pháp đã xuất hiện, và môn thể thao điện tử cũng không phải ngoại lệ. Môn thể thao điện tử này đã xuất hiện nhiều thực trạng cá cược, dàn xếp tỉ số Theo pháp luật, những người tham gia và tổ chức cá cược, sẽ chịu phải chịu những hình phạt ra sao?
Luật sư trả lời:
Theo quy định của pháp luật thì cá cược bằng tiền hoặc dưới các hình thức khác trong hoạt động thi đấu thể thao, vui chơi giải trí, các hoạt động khác là hành vi đánh bạc (Khoản 2 Điều 26 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình).
Tùy theo mức độ hành vi mà những người tham gia, tổ chức cá cược sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể:
Thứ nhất, về xử phạt vi phạm hành chính:
Điều 26 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP quy định mức phạt với các hành vi đánh bạc trái phép như sau:
Phạt tiền từ 01 triệu đồng đến 02 triệu đồng đối với một trong những hành vi đánh bạc sau đây:
- Đánh bạc trái phép bằng một trong các hình thức như xóc đĩa, tá lả, tổ tôm, tú lơ khơ, tam cúc, 3 cây, tứ sắc, đỏ đen, cờ thế hoặc các hình thức khác mà được, thua bằng tiền, hiện vật;
- Đánh bạc bằng máy, trò chơi điện tử trái phép;
- Cá cược bằng tiền hoặc dưới các hình thức khác trong hoạt động thi đấu thể thao, vui chơi giải trí, các hoạt động khác.
Phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với một trong những hành vi tổ chức đánh bạc sau đây:
- Rủ rê, lôi kéo, tụ tập người khác để đánh bạc trái phép;
- Dùng nhà, chỗ ở của mình hoặc phương tiện, địa điểm khác để chứa bạc;
- Đặt máy đánh bạc, trò chơi điện tử trái phép;
- Tổ chức hoạt động cá cược ăn tiền trái phép.
Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với một trong những hành vi tổ chức đánh đề sau đây:
- Làm chủ lô, đề;
- Tổ chức sản xuất, phát hành bảng đề, ấn phẩm khác cho việc đánh lô, đề;
- Tổ chức mạng lưới bán số lô, số đề;
- Tổ chức cá cược trong hoạt động thi đấu thể dục thể thao, vui chơi giải trí hoặc dưới các hoạt động khác để đánh bạc, ăn tiền.
Thứ hai, truy cứu trách nhiệm hình sự:
* Mức phạt với Tội đánh bạc được quy định tại Điều 321 Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017). Cụ thể:
Phạt tiền từ 20 - 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm khi:
- Đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 05 đến dưới 50 triệu đồng
- Số tiền, tài sản dùng để đánh bạc dưới 05 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi đánh bạc, tổ chức đánh bạc, gá bạc hoặc đã bị kết án về một trong các tội đánh bạc, tổ chức đánh bạc, gá bạc, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Phạt tù từ 03 năm đến 07 năm khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp:
- Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp;
- Tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc trị giá 50 triệu đồng trở lên;
- Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
- Tái phạm nguy hiểm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị áp dụng thêm hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng.
* Tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc được quy định tại Điều 322 Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) với mức hình phạt cao nhất là 10 năm tù. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
3. Như thế nào thì thì bị kết tội là tham gia đánh bạc, cá cược?
Luật sư trả lời:
Tội đánh bạc được quy định cụ thể tại Điều 321 Bộ luật hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Theo đó, tội phạm được thể hiện ở hành vi đánh bạc trái phép dưới bẩt kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật. Hành vi đánh bạc được biểu hiện dưới bất cứ hình thức nào được, thua bằng tiền hoặc dùng hiện vật để gán nợ, hiện vật có thể là vàng, bạc, đá quí, xe máy, ô tô, .... Các hình thức đánh bạc có thể là đánh bài, tổ tôm, sóc đĩa, đánh ba cây, cá độ bóng đá, ...
Và đối tượng vi phạm chỉ truy cứu trách nhiệm về tội này khi có một trong những điều kiện sau:
- Số tiền, hiện vật có giá trị từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng
- Số tiền, hiện vật có giá trị dưới 5.000.000 đồng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này hoặc bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Bên cạnh đó, tội phạm được thực hiện dưới hình thức lồi cố ý, nhằm thu lợi bất chính. Chủ thể của tội phạm phải là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi do luật định.
4. Việc hợp pháp hóa cá cược thể thao, và cụ thể hơn là thể thao điện tử, sẽ mang lại những ích lợi gì?
Luật sư trả lời:
Trước tiên, việc hợp pháp hóa cá cược thể thao nhằm đạt tới những mục tiêu chung là quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động của thị trường này, hạn chế các tác động xấu đối với xã hội cũng như tăng thu cho ngân sách nhà nước để đầu tư cho các lĩnh vực văn hóa, xã hội, chống thất thoát ngân sách nhà nước và đáp ứng nhu cầu về giải trí cho người dân. Vì nếu không hợp pháp hóa hoạt động này thì hoạt động này cũng vẫn diễn ra, hậu quả là ngân sách thất thu, khó quản lý, ảnh hưởng tới trật tự an toàn xã hội.
Thứ hai, khi cho phép cá cược thể thao trong nước, quy định này sẽ phần nào giúp hạn chế được dòng tiền chảy ra nước ngoài mỗi năm thông qua cá cược online trên các website nước ngoài.
Tuy nhiên, việc triển khai hoạt động đặt cược thể thao cần thiết phải hoàn thiện khung pháp lý. Bên cạnh đó, cũng cần nâng cao năng lực quản lý, giám sát và tổ chức hoạt động kinh doanh đặt cược, chủ động phòng, tránh, giảm thiểu tác động xấu của kinh doanh đặt cược bằng nhiều biện pháp đồng bộ, với trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan.
