Báo động tình trạng chuyển tiền trái phép qua máy POS

Máy POS (Point of Sale) là loại máy bán hàng chấp nhận thẻ ngân hàng để thanh toán hóa đơn dịch vụ, có ưu điểm thiết kế nhỏ gọn, cầm chắc trong lòng bàn tay, dễ dàng lắp đặt tại các cửa hàng mà không tốn quá nhiều không gian. Chính vì thế, loại máy này xuất hiện nhiều tại các điểm mua sắm, quầy thu ngân, tính tiền của siêu thị, cửa hàng,… Theo quy định, máy POS muốn hoạt động tại Việt Nam phải được các ngân hàng trong nước chấp thuận và kết nối với các trung tâm thanh toán để quản lý dòng tiền. Ngoài ra, máy POS hợp pháp cũng chỉ chấp thuận một số ít thẻ quốc tế tại Việt Nam để kiểm soát dòng tiền ngoại tệ ra vào, tránh chuyển ngoại tệ bất hợp pháp ra nước ngoài.

Mới đây, lực lượng chức năng đã phát hiện một điểm bán hàng tại Bãi Cháy (TP Hạ Long, Quảng Ninh) chuyển hơn 200 nghìn nhân dân tệ tiền bán hàng cho khách về Trung Quốc qua hệ thống máy POS. Ðáng chú ý, các giao dịch này đều được thực hiện bằng máy POS đưa trái phép từ nước ngoài vào Việt Nam. Việc thực hiện các giao dịch cũng khá dễ dàng khi các máy POS này có thể thực hiện giao dịch chuyển tiền, thanh toán ở bất kỳ vị trí nào chỉ với một chiếc sim điện thoại 3G, không cần thông qua hệ thống ngân hàng Việt Nam. Trong khi đó, theo quy định, việc nhập khẩu máy POS phải có giấy phép; máy POS muốn hoạt động tại Việt Nam phải đăng ký với ngân hàng và được các ngân hàng trong nước chấp thuận và kết nối với các trung tâm thanh toán để quản lý dòng tiền, tránh chuyển ngoại tệ bất hợp pháp ra nước ngoài.

Máy POS "chui" có thể thực hiện giao dịch nhanh chóng, mọi lúc, mọi nơi, thậm chí cả khi đang di chuyển. Nếu không bắt quả tang khi đang thực hiện giao dịch qua máy POS, lực lượng chức năng không thể xử lý các đối tượng vi phạm. Ở nước ta, các địa phương có hoạt động du lịch sôi động, số lượng du khách nhiều, nhất là du khách Trung Quốc, đều có nguy cơ bị các đối tượng lợi dụng thanh toán "chui" qua máy POS. Việc làm này khiến địa phương thất thu thuế, việc kiểm soát hoạt động cơ sở kinh doanh trở nên khó khăn hơn.

Ðược biết, trước khi phát hiện vụ việc nêu trên, lực lượng chức năng tại Quảng Ninh cũng đã phát hiện một loạt các vụ thanh toán và chuyển tiền trái phép về Trung Quốc qua máy POS có đăng ký tại Việt Nam. Sau khi bị phát hiện, đây là trường hợp đầu tiên các máy POS không có đăng ký, được vận chuyển trái phép tới Việt Nam bị lực lượng chức năng thu giữ.

Theo ý kiến của một số chuyên gia kinh tế, hoạt động thanh toán này sẽ gây thất thoát thu thuế do các giao dịch hoàn toàn xử lý tại nước ngoài. Mặt khác, hành vi này cũng vi phạm quy định về quản lý ngoại hối, ảnh hưởng lớn đến an ninh tiền tệ quốc gia. Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW nhận định, bản chất của việc thanh toán qua máy POS mà không thông qua tài khoản đăng ký tại Việt Nam là giao dịch bằng đồng ngoại tệ trái phép.

Hoạt động thanh toán tiền trái phép qua hệ thống máy POS sẽ ảnh hưởng lớn đến an ninh tiền tệ quốc gia, vi phạm quy định về quản lý ngoại hối của Nhà nước do đồng tiền niêm yết, giao dịch và thanh toán đều bằng ngoại tệ; không quản lý các giao dịch thanh toán được thực hiện tại Việt Nam; không bảo vệ được người tiêu dùng và người bán hàng; gây thất thoát thuế do các giao dịch hoàn toàn xử lý tại nước ngoài. Nói cách khác, đây là hình thức xuất khẩu tại chỗ nhưng không thu được tiền về Việt Nam.

Do vậy, để ngăn chặn những vụ việc tương tự có thể tiếp diễn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Phạm Tiến Dũng cho biết: NHNN đã có văn bản chỉ đạo NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố báo cáo UBND tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư chỉ đạo các cơ quan chức năng trên địa bàn (công an, quản lý thị trường, thuế…) phối hợp NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố để tiến hành thanh tra, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Trong quá trình thanh tra, kiểm tra, nếu phát hiện các hành vi vi phạm quy định về thanh toán, quản lý ngoại hối, NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền để xem xét xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực ngân hàng theo quy định tại Nghị định số 96/2014/NÐ-CP ngày 17-10-2014 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng và các văn bản khác có liên quan về xử lý vi phạm hành chính.

"NHNN thấy hoạt động của các cửa hàng này ngoài nội dung liên quan đến hoạt động ngân hàng (quản lý ngoại hối và hoạt động thanh toán), còn có một số vấn đề khác như quản lý hàng hóa (xuất xứ, nhãn mác), quản lý thuế. Ðồng thời, đây còn là vấn đề về lợi dụng công nghệ cao, viễn thông cần phải có biện pháp xử lý về mặt kỹ thuật. Do vậy, cần có sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành liên quan cùng NHNN để xử lý, ngăn chặn triệt để, bảo đảm hoạt động kinh doanh của các cửa hàng này tuân thủ các quy định của pháp luật", ông Phạm Tiến Dũng cho biết thêm.

Mới đây, Văn phòng Chính phủ đã có công văn hỏa tốc truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Ðình Huệ gửi các bộ: Công an, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công thương, Tài chính, Thông tin và Truyền thông; NHNN và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư. Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan nêu trên theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền, có biện pháp tăng cường thanh tra, kiểm tra các hoạt động cung cấp dịch vụ du lịch, hệ thống cửa hàng và việc giao dịch, thanh toán hàng hóa, dịch vụ không đúng quy định pháp luật; kịp thời xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật.

Phó Thủ tướng giao NHNN chủ trì, phối hợp các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương rà soát, đánh giá toàn diện các hoạt động cung cấp dịch vụ thanh toán, tổ chức trung gian thanh toán. Ðồng thời, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế trong việc quản lý các dịch vụ thanh toán xuyên biên giới để đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp; hạn chế việc lợi dụng sử dụng các thiết bị công nghệ cao để thanh toán, chuyển tiền bất hợp pháp, không đúng quy định pháp luật, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 6 tới.

Nguồn: http://www.nhandan.com.vn/xahoi/item/36481702-bao-dong-tinh-trang-chuyen-tien-trai-phep-qua-may-pos.html