Câu hỏi:
Doanh nghiệp tôi có trụ sở tại quốc gia A và chuyên sản xuất rượu. Khi xuất khẩu sản phẩm này sang quốc gia B, tôi phát hiện rằng mức thuế tiêu thụ đặc biệt mà tôi phải chịu cao hơn mức thuế áp dụng đối với các sản phẩm rượu tương tự được sản xuất tại quốc gia B. Tôi cho rằng mình đang bị phân biệt đối xử. Vậy tôi có thể khởi kiện quốc gia B lên WTO được không?
Trả lời:
Khách hàng có thể thực hiện thủ tục khởi kiện quốc gia B lên WTO, tuy nhiên không thể thực hiện việc này với tư cách là một doanh nghiệp riêng lẻ. Theo quy định tại Điều 3.3 của DSU (Understanding on Rules and Procedures Governing the Settlement of Disputes), doanh nghiệp không có quyền trực tiếp khởi kiện mà phải thông qua Chính phủ hoặc cơ quan có thẩm quyền của quốc gia A – nơi doanh nghiệp đặt trụ sở – để đại diện nộp đơn kiện quốc gia B lên Cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO (Dispute Settlement Body – DSB).
Tranh chấp nêu trên thuộc phạm vi điều chỉnh của Hiệp định GATT 1994 vì liên quan đến sản phẩm hữu hình là rượu và chính sách thuế nội địa. Cụ thể, quốc gia B có dấu hiệu vi phạm nghĩa vụ “Đối xử quốc gia” (National Treatment – NT) theo Điều III GATT 1994 nếu áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt cao hơn cho sản phẩm nhập khẩu so với sản phẩm tương tự sản xuất trong nước. Việc xác định sản phẩm có “tương tự” hay không dựa vào các yếu tố như đặc điểm vật lý, mục đích sử dụng, thị hiếu người tiêu dùng… Nếu sản phẩm của khách hàng được đánh giá là tương tự hoặc cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm rượu trong nước của quốc gia B, thì việc đánh thuế cao hơn là hành vi vi phạm nguyên tắc NT.
Ngoài ra, thuế tiêu thụ đặc biệt là loại thuế nội địa nên thuộc phạm vi áp dụng của Điều III GATT 1994. Do đó, nếu hội đủ các yếu tố nêu trên, khách hàng hoàn toàn có cơ sở đề nghị Chính phủ quốc gia A khởi kiện quốc gia B ra WTO vì hành vi phân biệt đối xử về thuế.
Tham khảo tư vấn: Dịch vụ luật sư tư vấn Luật thương mại quốc tế
