Câu hỏi:
Trước khi kết hôn, tôi được bố tặng cho một chiếc xe ô tô đứng tên tôi. Trong thời kỳ hôn nhân, do không sử dụng nên tôi đã cho thuê chiếc xe này và có thu nhập từ việc cho thuê. Hiện nay khi ly hôn, chồng tôi yêu cầu được chia khoản tiền thu được từ việc cho thuê xe. Xin hỏi yêu cầu đó có được pháp luật công nhận không?
Trả lời:
Việc người chồng yêu cầu được chia khoản tiền thuê từ việc cho thuê ô tô khi ly hôn là có cơ sở pháp lý và có thể được coi là hợp pháp, nếu chiếc xe là tài sản riêng của vợ nhưng khoản lợi tức phát sinh trong thời kỳ hôn nhân được xác định là tài sản chung.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, tài sản chung của vợ chồng bao gồm:
“Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung. Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.”
Theo đó, mặc dù chiếc ô tô là tài sản riêng của vợ (được tặng cho trước hôn nhân), nhưng khoản tiền phát sinh từ việc cho thuê xe trong thời kỳ hôn nhân được xác định là lợi tức từ tài sản riêng. Về nguyên tắc, lợi tức này thuộc khối tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác về chế độ tài sản.
Thực tiễn xét xử cũng đã ghi nhận quan điểm này: trong nhiều bản án dân sự về chia tài sản khi ly hôn, Tòa án đều xác định rằng hoa lợi, lợi tức từ tài sản riêng (như tiền cho thuê nhà, cho thuê phương tiện…) trong thời kỳ hôn nhân phải được coi là tài sản chung để chia.
Tuy nhiên, cũng cần hiểu rằng việc phân chia cụ thể khoản tiền thuê xe còn phụ thuộc vào nguyên tắc chia tài sản chung tại Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Theo đó, tài sản chung được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố: công sức đóng góp của vợ chồng, lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng, hoàn cảnh gia đình, tình trạng tài sản… Do vậy, trong thực tế xét xử, khoản tiền thuê xe có thể được chia không hoàn toàn bằng nhau, mà dựa trên các yếu tố nêu trên.
