Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB Law đã giải đáp những thắc mắc về bảo hiểm nhân thọ, dưới đây là nội dung chi tiết :
Câu 1: Những năm gần đây, đặc biệt sau đại dịch covid-19 Bảo hiểm nhân thọ ngày càng nhận được sự quan tâm của nhiều người, bởi ngoài việc đảm bảo sức khỏe thì BHNT được xem là kênh tích lũy tài chính vững chắc cho tương lai. Tuy nhiên, khi được hỏi về việc có tham gia bảo hiểm hay không thì một bộ phận người dân vẫn tỏ ra e ngại? Theo Luật sư điều gì đã khiến cho họ cảm thấy băn khoăn khi tham gia hình thức đầu tư này?
Trả lời:
Bảo hiểm nhân thọ đang dần trở thành lựa chọn phổ biến của cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên trong thực tế vẫn còn một số bộ phận người dân vẫn tỏ ra e ngại khi tham gia hình thức đầu tư này vì những lý do như sau:
- Hiểu sai về bản chất của bảo hiểm nhân thọ
Nhiệm vụ cốt lõi của bảo hiểm nhân thọ là bảo vệ tài chính của người tham gia bảo hiểm trước những rủi ro bất ngờ trong cuộc sống, đảm bảo nguồn tài chính vững vàng cho bản thân và gia đình trong mọi trường hợp, ngay cả khi bệnh tật, tai nạn mất đi sức lao động, đặc biệt là người trụ cột mang lại thu nhập cho gia đình.
Ngoài ra, các sản phẩm bảo hiểm cũng kết hợp thêm quyền lợi Đầu tư và Tiết kiệm tùy theo sản phẩm và những điều khoản trong hợp đồng. Tuy nhiên nhiều khách hàng vì hiểu sai về bản chất của bảo hiểm nhân thọ lại chọn tham gia bảo hiểm nhân thọ với mong muốn xem bảo hiểm nhân thọ như một hình thức đầu tư là chính. Vì vậy khi không nhận được lợi nhuận như mong muốn, khách hàng lại có những nhìn nhận sai lầm về bảo hiểm nhân thọ và thấy hối hận, cho rằng không nên mua bảo hiểm nhân thọ.
Đặc biệt, nhiều trường hợp khách hàng khi nhận thấy số tiền thu được ít hơn hoặc chậm hơn các hình thức tiết kiệm khác như gửi tiền ngân hàng, đầu tư vàng hay bất động sản... thường có tâm lý so sánh mà quyết định không mua bảo hiểm nhân thọ nữa. Mặc dù bảo hiểm nhân thọ có thể mang đến lợi nhuận ít hơn so với các kênh đầu tư sinh lời khác nhưng tính an toàn và bảo vệ lại cao.
Trong thời gian hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực khách hàng không may mắn gặp phải rủi ro thì có thể nhận được số tiền bảo hiểm lớn hơn gấp nhiều lần số tiền đóng vào bảo hiểm nhân thọ trước đó, tùy theo mức độ rủi ro và hợp đồng bảo hiểm đã ký. Đây là hình thức chi trả mà không có kênh tài chính nào khác mang lại cho khách hàng.
Thực tế thì khi mua bảo hiểm nhân thọ, người tham gia bảo hiểm vẫn được hưởng lãi chia, các khoản thưởng hoặc lãi suất đối với các sản phẩm bảo hiểm đầu tư. Đây là hình thức đầu tư an toàn được Bộ Tài Chính chấp thuận và duy trì được mức lãi suất ổn định hàng năm.
Lãi suất mà khách hàng nhận được trong nhiều trường hợp còn lớn hơn lãi suất ngân hàng. Tuy nhiên, ngoài lãi suất được hưởng thì người tham gia bảo hiểm cũng phải chịu một số phí để được bảo hiểm trong suốt quá trình hợp đồng có hiệu lực.
- Nghe tin đồn về việc bảo hiểm nhân thọ từ chối bồi thường
Việc bảo hiểm nhân thọ từ chối bồi thường là có xảy ra nếu người tham gia bảo hiểm không tuân thủ theo đúng điều khoản trong hợp đồng đã được ký kết. Vì vậy nếu vì e ngại vấn đề này mà cho rằng không nên mua bảo hiểm nhân thọ là hoàn toàn sai.
Lý do dẫn đến việc bảo hiểm từ chối bồi thường có thể kế đến như:
2.1. Khách hàng khai báo thông tin không trung thực khi ký hợp đồng
Theo quy định tại điểm a Khoản 2 Điều 19 Luật kinh doanh bảo hiểm 2000, doanh nghiệp bảo hiểm có quyền đơn phương đình chỉ thực hiện Hợp đồng bảo hiểm và từ chối thực hiện chi trả quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm nếu trong quá trình thực hiện hợp đồng doanh nghiệp bảo hiểm phát hiện ra Bên mua bảo hiểm hoặc Người được bảo hiểm cố ý cung cấp thông tin sai sự thật nhằm giao kết hợp đồng bảo hiểm để được trả tiền bảo hiểm hoặc được bồi thường.
Khách hàng có nghĩa vụ cung cấp thông tin trung thực khi mong muốn tham gia bảo hiểm nhân thọ. Bởi vì các thông tin mà khách hàng cung cấp ảnh hưởng đến mức phí, quyền lợi cũng như chấp nhận bảo hiểm khi thực tế ký hợp đồng. Các thông tin khách hàng cần khai báo có thể kể đến như giới tính, độ tuổi, nghề nghiệp, tình trạng sức khỏe…
Vì vậy, để đảm bảo quyền lợi cho chính bản thân, khách hàng cần kê khai thông tin một cách trung thực để đảm bảo không xảy ra trường hợp bị từ chối bồi thường do sai lệch thông tin, khiến cho nhiều khách hàng có nhìn nhận sai lầm về bảo hiểm nhân thọ.
2.2. Khách hàng không hiểu rõ hợp đồng hoặc không đọc kỹ điều khoản
Thực tế cho thấy, đã có nhiều trường hợp khách hàng do không hiểu rõ các điều khoản trong hợp đồng dẫn đến gây nhầm lẫn quyền lợi, không như kỳ vọng của khách hàng.
Điều này dẫn đến khi xảy ra điều kiện bảo hiểm, công ty bảo hiểm không thể thực hiện chi trả quyền lợi ngoài phạm vi hợp đồng, khiến khách hàng cho rằng đang bị bảo hiểm nhân thọ lừa đảo và nói với những người xung quanh là không nên mua bảo hiểm nhân thọ.
Cần hiểu rằng mặc dù tư vấn viên bảo hiểm có nhiệm vụ tư vấn cho khách hàng nắm bắt được các thông tin về quyền lợi, khách hàng cũng cần có nhận thức để yêu cầu tư vấn viên tư vấn kỹ, liên hệ Tổng đài tư vấn của công ty bảo hiểm nhân thọ để kiểm tra và đảm bảo đã hiểu rõ quyền lợi của mình khi đặt bút ký vào hợp đồng vì cuối cùng, ý nghĩa của việc ký hợp đồng là khách hàng đã đồng ý với các quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
Việc tìm hiểu kỹ quyền lợi và điều khoản sẽ tránh được trường hợp khách hàng xảy ra tranh chấp với công ty bảo hiểm khi quyền lợi mong muốn chi trả không có trong hợp đồng. Hãy là người chủ động khi tham gia bất cứ sản phẩm bảo hiểm nhân thọ nào.
- E ngại mức phí đóng quá cao
Cuộc sống luôn tồn tại những rủi ro không ai biết trước, nếu chỉ vì e ngại mức phí mà tồn tại suy nghĩ không nên mua bảo hiểm nhân thọ, có thể bạn sẽ phải hối tiếc về sau.
Bảo hiểm nhân thọ sẽ bảo vệ chúng ta trước những rủi ro của cuộc sống, đảm bảo nguồn tài chính vững chắc để có thể vượt qua những giai đoạn khó khăn trong cuộc đời và không làm ảnh hưởng đến những người thân yêu. Hơn thế tham gia bảo hiểm nhân thọ là bạn đang tích lũy từng khoản tiền nhỏ để có một khoản tiền lớn trong tương lai và thực hiện những dự định còn dang dở.
Do đó, có thể khẳng định với mức đóng phí chỉ chiếm từ 10-15% thu nhập hàng tháng của bạn là không cao, hoàn toàn tương xứng với những lợi ích mà bảo hiểm nhân thọ mang lại cho con người.
- Băn khoăn khi thời gian hợp đồng bảo hiểm quá dài
Thời gian hợp đồng không nên là lý do khiến cho khách hàng cho rằng "không nên mua bảo hiểm nhân thọ".
Thực tế khách hàng tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có thời hạn càng dài thì phí đóng bảo hiểm càng thấp. Đồng thời khách hàng sẽ được bảo vệ trước những rủi ro trong cuộc sống trong một thời gian dài và có thể an tâm với cuộc sống được bảo hiểm chăm lo.
Ngoài việc lựa chọn thời hạn hợp đồng thì khách hàng còn có thể lựa chọn thời gian đóng phí linh hoạt theo khả năng tài chính và nhu cầu của bản thân. Với những hình thức đóng phí phù hợp, khách hàng sẽ không còn phải băn khoăn về vấn đề thời hạn hợp đồng bảo hiểm quá dài kéo theo nhiều bất lợi không thuận tiện trong việc đóng phí như không tập trung nguồn tài chính hoặc làm loãng nguồn tài chính của bản thân.
- Khó rút tiền bảo hiểm nhân thọ
Sợ không rút được tiền là nguyên nhân dẫn tới suy nghĩ "không nên mua bảo hiểm nhân thọ" của không ít người dân
Thực tế là khi đã ký hợp đồng và bắt đầu đóng phí bảo hiểm, khách hàng vẫn có thể thực hiện rút 1 phần hoặc toàn bộ số tiền bảo hiểm nhân thọ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, việc rút tiền bảo hiểm khi chưa đến thời hạn sẽ ảnh hưởng tới số tiền nhận được, bởi vì phí rút hợp đồng sẽ rất cao trong những năm đầu.
Đây chính là lý do khiến bảo hiểm nhân thọ được xem như một hình thức tiết kiệm tiền an toàn và có kỷ luật, giúp người tham gia bảo hiểm tối ưu được những khoản tiền không dùng đến.
Ngoài ra, phí rút hợp đồng bảo hiểm sẽ giảm dần theo thời gian. Thông thường, đa số sản phẩm bảo hiểm có phí rút bảo hiểm giảm dần trong 7 năm đầu tiên, và kể từ năm thứ 8 trở đi thì phí rút hợp đồng bảo hiểm đó hoàn toàn bằng 0. Và quan trọng hơn, khi thực hiện rút hợp đồng trước hạn, khách hàng sẽ không được tiếp tục các quyền lợi mong muốn như ban đầu của hợp đồng bảo hiểm.
Việc đảm bảo không rút tiền bảo hiểm trong quá trình hợp đồng có hiệu lực sẽ mang đến cho khách hàng quyền lợi đáo hạn vô cùng hấp dẫn. Khoản tiền đáo hạn hợp đồng có thể nhiều hơn gấp nhiều lần so với số phí khách hàng đóng vào công ty bảo hiểm nhân thọ, giúp khách hàng hạnh phúc hơn khi có thể dễ dàng thực hiện những dự định trong tương lai.
Như vậy, bảo hiểm nhân thọ mang đến rất nhiều những lợi ích thiết thực cho mỗi cá nhân, gia đình và xã hội. Không chỉ hỗ trợ tài chính kịp thời trước các rủi ro không lường trước, bảo hiểm nhân thọ còn chăm lo cho tương lai của con cái, xây dựng cuộc sống an nhàn khi về hưu, hướng đến tương lai tươi sáng cho người tham gia bảo hiểm và những người thân yêu.
Câu 2: Vậy theo Luật sư, để tránh các rủi ro có thể gặp phải khi tham gia BHNT như trên, người mua cần cân nhắc những yếu tố nào?
Trả lời:
Bảo hiểm nhân thọ là kế hoạch chu toàn cho tương lai cũng như bảo vệ bản thân và gia đình trước những rủi ro. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ quy định và quyền lợi trong hợp đồng bảo hiểm để chọn được giải pháp phù hợp,để tránh các rủi ro có thể gặp phải khi tham gia BHNT như trên, người mua cần cân nhắc những yếu tố sau:
- Hiểu rõ vì sao cần mua bảo hiểm nhân thọ
Bảo hiểm nhân thọ ra đời xuất phát từ nhu cầu bảo vệ tài chính người tham gia trước rủi ro trong cuộc sống. Vào những thời điểm khó khăn nhất, đối diện với các vấn đề về sức khỏe hay những lo âu về tài chính, người tham gia càng nhận ra giá trị của bảo hiểm nhân thọ. Khi chọn tham gia giải pháp này, khách hàng nhận được rất nhiều quyền lợi, từ chăm sóc y tế, hỗ trợ viện phí đến hỗ trợ thu nhập trước biến cố, hỗ trợ đóng phí và đảm bảo tương lai của con trẻ.
Ngoài ra, đây cũng là một kênh tài chính dài hạn để đầu tư và tiết kiệm an toàn, hiệu quả. Tuy nhiên, bạn cần nhớ rằng mục tiêu chính của bảo hiểm là bảo vệ. Vì thế, khoản lãi tiết kiệm của bảo hiểm nhân thọ không thể so sánh với lãi suất ngân hàng hoặc các kênh đầu tư khác.
Hiện nay, các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ vô cùng phong phú với nhiều lợi ích khác nhau. Do đó, bạn cần xác định nhu cầu ưu tiên để lựa chọn các loại bảo hiểm nên mua. Ví dụ:
- Nếu mong muốn cho con đi du học thì hãy lựa chọn bảo hiểm giáo dục
- Nếu bạn chú trọng đến nhu cầu đầu tư, tích lũy sinh lời thì nên chọn các gói bảo hiểm liên kết đầu tư
- Trường hợp cần chuẩn bị quỹ tài chính cho tuổi về hưu an nhàn, ngay từ bây giờ hãy tham gia các sản phẩm bảo hiểm hưu trí
- Ưu tiên tham gia bảo hiểm nhân thọ cho người trụ cột
Người trụ cột cần mua bảo hiểm nhân thọ, vì đây là đối tượng trực tiếp lao động và tạo ra thu nhập chính cho gia đình, từ nguồn thu nhập này mới chi trả mọi chi phí liên quan sinh hoạt, học hành, y tế đến các khoản du lịch, giải trí hay tích lũy. Nếu chẳng may người trụ cột gặp biến cố ảnh hưởng sức khỏe hoặc thậm chí qua đời, những mất mát về tình cảm thì khó có thể bù đắp, nhưng sự thiếu hụt về nguồn thu nhập lại có thể được sẻ chia thông qua một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Mua bảo hiểm cho người trụ cột là cách xây dựng nền tảng tài chính vững chắc để bảo vệ cả nhà.
- Chọn công ty bảo hiểm uy tín
Một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thường kéo dài trên 10 năm, đó là chưa kể giải pháp bảo vệ gia đình trọn đời. Cho nên bạn cần tìm một đơn vị uy tín để có thể “chọn mặt gửi vàng”. Hãy ưu tiên công ty bảo hiểm nhân thọ nào có lịch sử lâu đời, tiềm lực kinh tế vững mạnh và sở hữu đội ngũ tư vấn viên giàu kinh nghiệm, tận tâm vì khách hàng. Các nhân viên tư vấn bảo hiểm không chỉ đề xuất gói sản phẩm phù hợp cho khách hàng, sẵn sàng giải thích mọi thông tin liên quan mà còn hỗ trợ giải quyết vấn đề trong suốt thời hạn hợp đồng.
- Hiểu đặc điểm và quyền lợi của mỗi sản phẩm bảo hiểm
Mỗi loại hình bảo hiểm có điều kiện tham gia, quyền lợi, chi phí và đặc tính riêng biệt. Để biết mình nên mua bảo hiểm nhân thọ nào phù hợp, bạn cần tìm hiểu rõ sản phẩm thông qua trang web của công ty bảo hiểm hoặc có thể liên hệ trực tiếp với nhân viên tư vấn bảo hiểm.
- Nắm rõ các trường hợp loại trừ bảo hiểm
Bảo hiểm nhân thọ bảo vệ trước rủi ro, song không phải rủi ro nào cũng được đảm bảo quyền lợi bảo hiểm. Chỉ những rủi ro không thể lường trước, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, thân thể và tính mạng của người tham gia trong thời gian hợp đồng hiệu lực thì mới được bảo hiểm và chi trả.
Đối với các rủi ro có sẵn, do cố ý hoặc xảy ra trước thời gian đáo hạn thì công ty bảo hiểm không chịu trách nhiệm bồi thường. Chính vì vậy lưu ý khi mua bảo hiểm nhân thọ là người tham gia nên nắm rõ các trường hợp loại trừ trong hợp đồng.
- Cân nhắc khả năng tài chính của bản thân
Thay vì cố gắng đóng phí theo mức mong muốn, người tham gia nên xem xét về tình hình thu nhập hiện tại. Nếu thu nhập không ổn định, các loại bảo hiểm nên mua là những sản phẩm có hình thức đóng phí linh hoạt (tăng/giảm phí đóng hằng năm). Ngược lại, nếu thu nhập ổn định thì hãy quan tâm tới mệnh giá bảo vệ của sản phẩm bảo hiểm.
Kinh nghiệm mua bảo hiểm nhân thọ càng sớm, càng có nhiều lợi ích
Độ tuổi tham gia bảo hiểm nhân thọ từ 0 - 65 tuổi. Tuy nhiên, thời điểm tốt nhất để mua bảo hiểm nhân thọ là khi còn trẻ, bởi khi đó chi phí bảo hiểm càng thấp, nhưng quyền lợi bảo hiểm mở rộng. Hơn nữa, ở thời điểm bạn còn trẻ và có sức khỏe tốt thì dễ dàng được công ty bảo hiểm chấp thuận hợp đồng. Chưa kể tham gia bảo hiểm nhân thọ càng sớm, thì quyền lợi đáo hạn hợp đồng càng có giá trị, giúp bạn chủ động thực hiện mọi dự định lớn trong tương lai.
- Lưu ý đọc kỹ mọi điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm
Nhiều người thắc mắc mua bảo hiểm nhân thọ có an toàn không? Để đảm bảo an toàn, trước khi đặt bút ký hợp đồng, người tham gia nên tìm hiểu kỹ càng thông tin về sản phẩm, đọc kỹ các điều khoản để nắm rõ quyền lợi cơ bản, cũng như bảo vệ lợi ích cá nhân về sau, giảm thiểu rủi ro không đáng có. Bên cạnh việc tìm hiểu quyền lợi của sản phẩm bảo hiểm chính, bạn cần đọc kỹ các quyền lợi của sản phẩm bổ trợ kèm theo.
- Cần kê khai thông tin minh bạch, rõ ràng
Người tham gia cần lưu ý khi mua bảo hiểm nhân thọ là phải kê khai thông tin cá nhân, đặc biệt là tình trạng sức khỏe một cách trung thực. Bởi thông tin được ghi nhận trên tờ khai là cơ sở để công ty bảo hiểm tính phí và quyết định quyền lợi bảo hiểm. Nếu phát hiện người tham gia không nói sự thật, công ty bảo hiểm nhân thọ có quyền từ chối chi trả khi sự kiện bảo hiểm xảy ra.
- Không giao khoán mọi việc cho đại lý/nhân viên tư vấn bảo hiểm
Thông thường, công ty bảo hiểm nhân thọ giữ trách nhiệm chi trả quyền lợi cho người tham gia. Đại lý hay nhân viên tư vấn bảo hiểm chỉ hỗ trợ giải đáp sản phẩm, hoàn thành thủ tục chứ không thể thực hiện mọi việc, đặc biệt là các thủ tục quan trọng như kê khai tình trạng sức khỏe. Chính vì thế không nên giao khoán mọi việc cho đại lý/tư vấn viên, dù đó là bạn bè hay người thân. Để bảo vệ quyền lợi cá nhân, người tham gia nên tự kiểm tra hợp đồng, chú ý quy định phạm vi bảo hiểm, trường hợp loại trừ và theo dõi quá trình đóng phí.
- Lưu ý về thủ tục và quy trình giải quyết quyền lợi bảo hiểm
Quá trình tham gia bảo hiểm có thể gặp phải sai sót về quyền lợi, ảnh hưởng tới mục tiêu đã đặt ra. Vì thế, cần tham khảo về thủ tục giải quyết quyền lợi bảo hiểm của mỗi công ty, để hạn chế những rủi ro phát sinh.
- Thực hiện đầy đủ trách nhiệm của bên mua bảo hiểm
Sau khi ký kết hợp đồng bảo hiểm, người tham gia nên thực hiện đầy đủ trách nhiệm của bên mua. Cụ thể:
- Đóng phí bảo hiểm định kỳ theo đúng thời hạn được quy định trong hợp đồng.
- Lưu giữ các giấy tờ, hóa đơn sau đóng phí để khiếu nại khi cần thiết.
- Nếu thay đổi bất kỳ thông tin nào trên hợp đồng thì cần thông báo ngay với công ty bảo hiểm để kịp thời xử lý.
- Khi xuất ngoại, cần thông báo trước cho doanh nghiệp bảo hiểm về thời gian và mục đích.
Câu 3: Thực tế, khách hàng thường ưu tiên chọn tư vấn BHNT từ những mối quan hệ quen biết, thậm chí khá thân thiết với mình. Dẫn đến khi trao đổi với nhau về quyền lợi và nghĩa vụ của hợp đồng BH, họ có xu hướng tin tưởng và nhanh chóng đặt bút kí tên. Luật sư có nghĩ đây là nguyên nhân chính xảy ra nhiều vụ tranh chấp quyền lợi của người mua với công ty BHNT khi tất toán hợp đồng không?
Trả lời:
Có thể coi đây là nguyên nhân chính dẫn đến nhiều vụ tranh chấp quyền lợi của người mua với công ty BHNT khi tất toán hợp đồng. Bởi lẽ có trường hợp mua BHNT chỉ vì muốn giúp đỡ người thân, bạn bè đang làm cho các công ty bảo hiểm, mà số này phần lớn tại các thành phố lớn. Ngoài ra, người tư vấn bảo hiểm luôn hứa hẹn chi trả tốt, lãi suất hấp dẫn, nhưng sau khi đóng tiền được một năm thì lại không nhận được thông báo về hoạt động kinh doanh của công ty, sự quan tâm thăm hỏi như ban đầu, chính sách hậu mãi không có. Lúc mới mua BHNT thì nhân viên ngọt ngào, tặng quà cáp, gọi điện thoại hỏi thăm. Sau khi ký hợp đồng, đóng tiền, nhân viên bảo hiểm liền mất dạng. Nhiều người bạn cùng mua BHNT đợt đầu như tôi đã bỏ hợp đồng sau vài năm đóng phí.
Từ những thực tế như trên thì khi tất toán hợp đồng hay chi trả bảo hiểm thường xảy ra nhiều tranh chấp. Người tư vấn tư vấn bất chấp những quyền lợi của bảo hiểm đối với khách hàng để khách hàng nhanh chóng ký kết và nộp hợp đồng, từ đó gây ra những hệ lụy lớn trong việc tất toán hồ sơ với khách hàng.
Câu 4: Theo quan sát của Luật sư thì khi xảy ra sự cố, người mua bảo hiểm và các công ty bảo hiểm nhân thọ thường xảy ra những tranh chấp gì?
Trả lời:
- Tranh chấp về việc thực hiện hợp đồng
Sản phầm bảo hiểm của các công ty bảo hiểm rất đa dạng. Để hạn chế tranh chấp, người mua bảo hiểm cần tìm hiểu kỹ nội dung của gói sản phẩm.
Trong hợp đồng và quy tắc bảo hiểm thường có những thuật ngữ khó hiểu, gây nhầm lẫn, người mua bảo hiểm cần yêu cầu nhân viên công ty bảo hiểm giải thích rõ ràng, tránh ảnh hưởng đến quyền lợi của mình.
Không thể phủ nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ cả về doanh thu, các loại hình sản phẩm bảo hiểm lẫn chất lượng dịch vụ trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ trong những năm gần đây. Song, cùng với sự tăng trưởng đó là sự gia tăng các vụ tranh chấp giữa khách hàng và nhà bảo hiểm liên quan đến thực hiện hợp đồng bảo hiểm.
Ðáng nói hơn, khi tranh chấp xảy ra, hai bên trong hợp đồng khó ngồi lại với nhau để giải quyết, mà thường rất căng thẳng và đưa vụ việc ra các cơ quan tài phán để giải quyết.
Thực tế cho thấy, hầu hết các vụ việc tranh chấp đều xuất phát từ phía khách hàng khởi kiện công ty bảo hiểm vì cảm thấy bức xúc khi không được bồi thường thỏa đáng, hoặc cách giải quyết bồi thường chưa hợp tình hợp lý.
- Khách hàng: Còn mơ hồ về quyền lợi của mình dẫn đến tranh chấp về quyền lợi
Trước khi giao kết một hợp đồng bảo hiểm, có thể khẳng định, điều quan trọng nhất đối với khách hàng là tìm hiểu các quyền lợi bảo hiểm của sản phẩm bảo hiểm dự định mua.
Cụ thể, khi mua sản phẩm bảo hiểm này, người được bảo hiểm sẽ được công ty bảo hiểm chi trả, bồi thường trong những trường hợp nào, cùng với đó là những trường hợp nào thì không được bồi thường, bởi không phải cứ mua bảo hiểm là chắc chắn sẽ được bồi thường.
Tuy nhiên, nhiều khách hàng chủ quan không đọc kỹ các nội dung này. Thậm chí, có trường hợp khách hàng suy nghĩ là cứ mua bảo hiểm, khi có tổn thất hoặc tai nạn thì sẽ được công ty bảo hiểm bồi thường, đến khi bị từ chối do không thuộc phạm vi bảo hiểm mới đưa vụ việc ra khiếu nại, khiếu kiện tại tòa án.
Sản phẩm bảo hiểm của các công ty bảo hiểm rất đa dạng. Ðể hạn chế tranh chấp, người mua bảo hiểm cần tìm hiểu kỹ nội dung của gói sản phẩm. Trong hợp đồng và quy tắc bảo hiểm thường có những thuật ngữ khó hiểu, gây nhầm lẫn, người mua bảo hiểm cần yêu cầu nhân viên công ty bảo hiểm giải thích rõ ràng, tránh ảnh hưởng đến quyền lợi của mình.
Ngoài ra, khách hàng cũng cần phải đọc kỹ phần quy định “những điểm loại trừ trách nhiệm bảo hiểm”. Ðiều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm là những điều khoản quy định trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm không phải bồi thường hoặc không phải trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
Với những hợp đồng bảo hiểm mọi rủi ro tài sản, các quy định loại trừ bảo hiểm lại càng đáng được lưu tâm, vì hầu hết các khách hàng cho rằng, với loại hình hợp đồng mọi rủi ro thì khi đã mua bảo hiểm, xảy ra bất kỳ tổn thất nào đều được bảo hiểm.
Tuy nhiên, trong hợp đồng bảo hiểm, nhà bảo hiểm luôn quy định bảo hiểm cho mọi rủi ro không thuộc trường hợp loại trừ bảo hiểm, chẳng hạn thiệt hại gây ra cho tài sản được bảo hiểm bởi khuyết tật ẩn tỳ, hoặc hao mòn tự nhiên, hoặc thiệt hại phát sinh từ hành động cố ý của người được bảo hiểm.
Vì vậy, nếu tổn thất thuộc trường hợp loại trừ bảo hiểm thì đương nhiên khách hàng sẽ không được công ty bảo hiểm bồi thường. Trường hợp khách hàng muốn bảo hiểm cho những tổn thất này thì cần yêu cầu công ty bảo hiểm cấp thêm điều khoản sửa đổi, bổ sung và đóng thêm phí bảo hiểm. Nếu hiểu được điều này từ đầu thì sẽ tránh được những tranh chấp không đáng có.
3.Và chưa lưu tâm đến thời hạn thanh toán phí bảo hiểm dẫn tới tranh chấp về hiệu lực hơp đồng.
Trên thực tế, rất nhiều vụ tranh chấp bảo hiểm xảy ra liên quan đến nghĩa vụ thanh toán phí bảo hiểm của khách hàng. Theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, mặc dù hợp đồng bảo hiểm đã ký kết, trách nhiệm bảo hiểm phát sinh khi bên mua bảo hiểm đã đóng đủ phí bảo hiểm, hoặc có thỏa thuận giữa doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm về việc bên mua bảo hiểm nợ phí bảo hiểm, nhưng nếu khách hàng không đóng đủ phí đến hạn thì hợp đồng bảo hiểm sẽ chấm dứt hiệu lực vào ngày hết hạn thanh toán phí.
Dẫu vậy, nhiều khách hàng không để ý đến thời hạn thanh toán phí, dẫn đến trường hợp hợp đồng đã ký kết chấm dứt hiệu lực khi hết hạn thanh toán phí và công ty bảo hiểm không phát sinh trách nhiệm bảo hiểm nếu có tổn thất xảy ra sau ngày hợp đồng chấm dứt hiệu lực.
Ðể tránh phát sinh tranh chấp, người mua bảo hiểm cần phải thanh toán đầy đủ và đúng thời hạn phí bảo hiểm nhằm đảm bảo quyền lợi của mình. Ðối với trường hợp đóng phí theo kỳ, khách hàng phải lưu tâm đến việc đóng phí trước hạn. Nếu vô ý bỏ quên nghĩa vụ này, khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, bên mua bảo hiểm chính là bên phải chịu thiệt hại, cho dù có thể trước đó đã đóng một khoản phí bảo hiểm cho công ty bảo hiểm.
4, Công ty bảo hiểm: Chưa chú trọng khâu tư vấn cho khách hàng dẫn đên tư vấn sai khiến khách hàng bức xúc
Công ty bảo hiểm là bên đưa ra các quy tắc, sản phẩm bảo hiểm để cung cấp dịch vụ bảo hiểm cho khách hàng. Tuy nhiên, khi giao dịch với khách hàng, nhiều công ty bảo hiểm đã bỏ qua khâu tư vấn, giải thích để khách hàng có thể nắm được các quyền lợi bảo hiểm, các điểm loại trừ không thuộc trách nhiệm bảo hiểm.
Thậm chí, nhiều cán bộ kinh doanh, đại lý bảo hiểm không nắm được sản phẩm bảo hiểm, dẫn đến tư vấn sai phạm vi bảo hiểm khi bán cho khách hàng. Có trường hợp, cán bộ công ty bảo hiểm còn quên cung cấp quy tắc sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng.
Chính vì sự yếu kém của nhân viên, cán bộ kinh doanh bảo hiểm mà không ít trường hợp, đối tượng mua bảo hiểm ngay từ đầu đã thuộc trường hợp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm, nhưng vẫn cấp bảo hiểm. Ðến khi xảy ra tổn thất thuộc trường hợp loại trừ, doanh nghiệp bảo hiểm "tiến thoái lưỡng nan", không biết phải xử lý như thế nào, đành chờ cơ quan giải quyết tranh chấp kết luận.
Nhiều dịch vụ cần phải đánh giá rủi ro của đối tượng được bảo hiểm trước khi cấp đơn, nhưng do nhân viên công ty bảo hiểm không xác minh, giám định, kiểm tra nên đã cấp cả hợp đồng bảo hiểm cho những tài sản, công trình đã xảy ra tổn thất. Khi khách hàng khiếu nại, doanh nghiệp bảo hiểm từ chối do tổn thất xảy ra trước ngày bảo hiểm, khiến khách hàng bức xúc.
Kết luận lại, để tránh phát sinh tranh chấp, doanh nghiệp bảo hiểm cần hướng dẫn, cũng như kiểm soát chặt chẽ quy trình khai thác bảo hiểm.
Trong đó, cần yêu cầu nhân viên kinh doanh bảo hiểm, đại lý bảo hiểm cung cấp, giải thích rõ quyền lợi bảo hiểm cho khách hàng, đồng thời kiểm tra, đánh giá cặn kẽ tài sản trước khi cấp đơn bảo hiểm. Về phía khách hàng, cần tìm hiểu kỹ lưỡng quy tắc, sản phẩm bảo hiểm, các quyền và nghĩa vụ của mình trước khi đặt bút ký hợp đồng
Câu 5: Nếu gặp những tình huống như vậy, người mua bảo hiểm cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
Trả lời:
Nếu trong trường hợp này, người mua bảo hiểm cần gặp người tư vấn bảo hiểm của mình và có những ý kiến khiếu nại về vấn đề này, sau đó sẽ trình bày cụ thể về vấn đề của mình với người tư vấn bảo hiểm của mình để biết phương hướng giải quyết của người tư vấn trước tiên. Nếu trong trường hợp không thỏa đáng chúng ta hoàn toàn có thể khiếu nại lên công ty. Trong trường hợp quyền lợi của bản thân không được giải quyết thỏa đáng thì có thể khởi khiện lên Tòa án có thẩm quyền để giải quyết.
Câu 6: Cuối cùng, theo Luật sư, để đảm bảo quyền lợi của mình và tránh những tranh chấp không đáng có người tiêu dùng cần lưu ý gì khi ký hợp đồng bảo hiểm thưa Luật sư?
Trả lời:
Để đảm bảo quyền lợi của mình và tránh những tranh chấp không đáng có người tiêu dùng cần lưu ý một số vấn đề sau khi ký hợp đồng bảo hiểm:
1) Tìm hiểu kỹ về bảo hiểm nhân thọ và công ty bảo hiểm
Hiểu về bảo hiểm nhân thọ và công ty bảo hiểm là điều đầu tiên và quan trọng nhất với những người lần đầu tham gia bảo hiểm. Trước hết bạn cần nắm rõ thông tin hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là gì, mục đích của bảo hiểm nhân thọ mà bạn sẽ mua và nó mang lại cho bạn những lợi ích hay quyền lợi gì... từ đó bạn mới đưa ra quyết định có nên mua hay không.
Sau đó, bạn cần tìm hiểu thông tin cơ bản về công ty bảo hiểm như các hoạt động theo pháp luật, nguồn gốc, lịch sử, mô hình hoạt động… để bạn hoàn toàn an tâm khi quyết định tham gia bảo hiểm. Đặc biệt với công ty mà bạn lựa chọn cần tìm hiểu kỹ về quy mô, đại lý, chi tiết các sản phẩm hiện nay, dịch vụ khách hàng, thông tin lãi suất, quỹ đầu tư...
2) Phân tích tài chính và nhu cầu của bản thân
Trước khi đặt bút ký hợp đồng bảo hiểm nhân thọ cần xác định nhu cầu và phân tích tài chính của bản thân để chọn đúng sản phẩm và ký một một hợp đồng có mức phí phù hợp nhất. Mỗi một hợp đồng chỉ duy nhất một người được bảo hiểm chính nên bạn cần xác định rõ mục đích tham gia là gì, mua cho ai.
Ví dụ, trong gia đình nếu chưa dư dả về tài chính nên tham gia cho người trụ cột trước để bảo vệ nguồn thu nhập chính của gia đình. Hoặc nếu mục đích cho con đi du học thì nên để con là người được bảo hiểm, xem xét bố hoặc mẹ ai thu nhập cao hơn và trẻ tuổi hơn chọn là người mua bảo hiểm. Hoặc nếu muốn bảo vệ cả gia đình trước rủi ro nên chọn người trụ cột và ghép tên các thành viên còn lại trong cùng một hợp đồng.
Phân tích tài chính cá nhân bao gồm:
- Nhu cầu tài chính tương lai bao gồm những mục tiêu nào, nên chia ra mục tiêu ngắn - trung - dài hạn. Số tiền mong muốn có được tương ứng từng mục tiêu, số tiền tiết kiệm hiện có, thời gian hoàn thành mục tiêu…
- Khả năng tài chính hiện tại: Tổng nhu nhập bao gồm cả tiền lương thưởng, tiền lãi đầu tư kinh doanh, tiền lãi gửi ngân hàng, tiền cổ tức từ góp vốn, tiền cho thuê nhà/xe...trừ đi tổng khoản chi bao gồm chi phí sinh hoạt cơ bản, chi phí giáo dục cho con, khoản đầu tư, giải trí, đầu tư bản thân, nợ ngân hàng phải trả, tiền hỗ trợ những người phụ thuộc...
3) So sánh đặc điểm các loại bảo hiểm
Bảo hiểm nhân thọ có rất nhiều gói phù hợp với từng nhu cầu khác nhau, đừng quên phân tích và so sánh các loại bảo hiểm để tìm được gói bảo hiểm nhân thọ phù hợp nhất. Nếu trong quá trình lựa chọn gói bảo hiểm có sự khó khăn, bạn có thể tham khảo những lời khuyên từ các tư vấn tài chính để có quyết định chính xác và phù hợp nhất với mong muốn của bản thân.
4) Các trường hợp được chi trả, bồi thường trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Không phải bất cứ trường hợp rủi ro nào xảy ra trong quá trình tham gia bảo hiểm nhân thọ đều được chi trả hoặc bồi thường. Vậy nên, bên cạnh việc tham khảo về quyền lợi bảo hiểm nhân thọ, bạn cũng cần tìm hiểu kỹ càng các trường hợp bồi thường, chi trả, không bồi thường trong hợp đồng.
5) Phí bảo hiểm nhân thọ và thời gian đóng phí
Mức phí bảo hiểm nhân thọ sẽ có sự khác nhau đối với từng gói bảo hiểm, bạn cần tìm hiểu phí và thời gian được quy định trong hợp đồng để nắm được các thông tin này. Người tham gia bảo hiểm nhân thọ cần phải đóng phí bảo hiểm đúng thời gian để tránh các rủi ro không đáng có.
6) Tìm hiểu kỹ bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm
Trong bộ hợp đồng mà bạn nhận được chắc chắn có bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm, đây là bản hồ sơ chi tiết nhất về quyền lợi giúp bạn nắm rõ các quyền lợi của mình.
Trong đó bạn cần hiểu rõ sản phẩm chính có các quyền lợi nào, những trường hợp loại trừ và thời gian chờ của bệnh là bao lâu. Mức chi trả của từng quyền lợi là bao nhiêu, tổng quyền lợi theo từng năm hợp đồng và chú ý các mức lãi suất minh họa. Các quyền lợi tiền mặt, bảo tức, tạm ứng, rút 1 phần hoặc toàn bộ, đáo hạn hợp đồng được quy định như thế nào trong điều khoản sản phẩm.
Ngoài ra, không thể bỏ qua các sản phẩm bổ trợ: Có bao nhiêu sản phẩm bổ trợ được tham gia kèm, ngày hiệu lực, những sản phẩm này có quyền lợi như nào, có thời gian chờ hay không, mức chi trả bao nhiêu...
7) Lựa chọn mức bảo hiểm hợp lý
Mức phí bảo hiểm rất quan trọng trong việc quyết định khả năng duy trì hợp đồng dài hạn sau này nên cần lưu ý chọn mức phí bao nhiêu thì phù hợp dựa vào phân tích tài chính và nhu cầu cá nhân ở trên. Mức phí hợp lý nhất là khoản 10-15% tổng thu nhập của bạn.
Bên cạnh đó cũng cần chú ý về độ linh hoạt tăng giảm mức phí trong suốt quá trình tham gia, thời hạn đóng phí bao lâu so với thời hạn hợp đồng, định kỳ đóng phí, các hình thức thanh toán phí - chọn hình thức nào lợi thế hơn. Nếu quên đóng phí thì được gia hạn trong bao lâu (thông thường là 60 ngày), khi nào hợp đồng mất hiệu lực, điều kiện khôi phục hiệu lực hợp đồng là gì.
8) Nắm rõ quy định trả quyền lợi của bảo hiểm
Công ty có quyền từ chối giải quyết quyền lợi bảo hiểm nếu khách hàng nộp yêu cầu giải quyết quyền lợi bảo hiểm chậm so với quy định nên một điểm lưu ý không kém quan trọng nữa khi tham gia bảo hiểm là nắm rõ quy định chi trả của công ty cho từng sản phẩm cụ thể.
- Thời hạn nộp đơn sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp rủi ro, thông thường là 12 tháng với trường hợp tử vong hoặc mắc bệnh hiểm nghèo; 30 - 60 ngày với trường hợp nằm viện nội trú hoặc bị chấn thương do tai nạn dẫn đến tổn thương bên trong; từ 60 - 90 ngày kể từ khi người tham gia bảo hiểm được kết luận chính xác về bệnh tình của mình...
- Hồ sơ yêu cầu giải quyết quyền lợi bảo hiểm của từng công ty sẽ khác nhau với từng trường hợp nằm viện, tai nạn, thương tật hay tử vong...bạn cần nắm ngay từ đầu tránh trường hợp chậm trễ do thiếu thủ tục.
- Thời gian giải quyết quyền lợi bảo hiểm thông thường là 30 ngày tính từ ngày công ty nhận được đầy đủ hồ sơ hợp lệ.
