Thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính là quyền hạn được pháp luật giao cho các cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền để ghi nhận, chứng minh một hành vi vi phạm hành chính đã xảy ra. Biên bản vi phạm hành chính là cơ sở để xử phạt hành chính đối với người vi phạm.
Những đối tượng có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính
Theo khoản 4 điều 6 Nghị định 118/2021/NĐ-CP quy định về thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính như sau:
Theo quy định trên của pháp luật Việt Nam, các đối tượng có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính thường bao gồm:
- Cơ quan quản lý thị trường: Đây là cơ quan thường xuyên thực hiện việc kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh, bao gồm cả vi phạm về sở hữu trí tuệ.
- Cơ quan công an: Có thẩm quyền lập biên bản đối với nhiều loại vi phạm hành chính, đặc biệt là các vi phạm liên quan đến trật tự, an toàn xã hội.
- Hải quan: Lập biên bản đối với các hành vi vi phạm pháp luật hải quan, bao gồm cả vi phạm về sở hữu trí tuệ liên quan đến hàng hóa xuất nhập khẩu.
- Thanh tra chuyên ngành: Các cơ quan thanh tra chuyên ngành như thanh tra xây dựng, thanh tra giao thông... có thẩm quyền lập biên bản đối với các vi phạm thuộc lĩnh vực quản lý của mình.
- Ủy ban nhân dân các cấp: Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Ủy ban nhân dân các cấp có thể giao cho các đơn vị thuộc cấp lập biên bản vi phạm hành chính.
Điều kiện để lập biên bản vi phạm hành chính
Để lập biên bản vi phạm hành chính, người có thẩm quyền phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Phải có căn cứ xác định hành vi vi phạm: Người lập biên bản phải có đủ bằng chứng chứng minh hành vi vi phạm đã xảy ra.
- Phải thông báo cho người vi phạm về quyền và nghĩa vụ của họ: Người lập biên bản phải thông báo cho người vi phạm về quyền được giải thích, quyền được làm việc với luật sư...
- Phải lập biên bản theo đúng quy định: Biên bản phải ghi rõ ngày, giờ, địa điểm lập biên bản; họ tên, chức vụ của người lập biên bản và người vi phạm; hành vi vi phạm; căn cứ pháp lý; chữ ký của người lập biên bản và người vi phạm (nếu có).
Ý nghĩa của biên bản vi phạm hành chính
Biên bản vi phạm hành chính có ý nghĩa rất quan trọng:
- Là bằng chứng: Biên bản là bằng chứng chứng minh hành vi vi phạm đã xảy ra.
- Là cơ sở để xử phạt: Biên bản là cơ sở để cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử phạt hành chính đối với người vi phạm.
- Bảo vệ quyền lợi của người bị hại: Biên bản giúp bảo vệ quyền lợi của người bị hại do hành vi vi phạm gây ra.
- Lưu ý: Việc lập biên bản vi phạm hành chính phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Nếu biên bản không đảm bảo các yêu cầu về hình thức và nội dung thì có thể bị hủy bỏ.
Thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính là một vấn đề quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của công dân và tổ chức. Chỉ những cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền được pháp luật quy định mới có quyền lập biên bản vi phạm hành chính. Việc tuân thủ đúng quy định về thẩm quyền lập biên bản là đảm bảo cho việc xử lý vi phạm hành chính được khách quan, công bằng và đúng pháp luật.
