Trong bài "Những điều cần biết khi mua đất thuộc diện quy hoạch" đăng trên báo Bất động sản Việt Nam, có trích dẫn ý kiến của Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB LAW. Dưới đây là nội dung chi tiết:
Hiện nay, nhiều nhà đầu tư vẫn lùng mua đất đã được quy hoạch để chờ cơ hội. Tuy nhiên, hình thức đầu tư này cũng được ví là con dao hai lưỡi, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vậy người mua cần biết gì trước khi mua đất thuộc diện quy hoạch?
Trường hợp đất trong diện quy hoạch, Khoản 2 Điều 49 Luật đất đai 2013 quy định: Trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Mua đất thuộc diện quy hoạch bị hạn chế quyền?
Trường hợp đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất trong khu vực phải chuyển mục đích sử dụng đất và thu hồi đất theo kế hoạch được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm; nếu người sử dụng đất có nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của pháp luật.
Như vậy, khi mua đất nằm trong quy hoạch, cần chú ý mảnh đất trong quy hoạch đó đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm hay chưa. Nếu đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện nơi có đất thì quyền của người sử dụng đất sẽ bị hạn chế. Cụ thể, bạn sẽ không được xây dựng mới nhà ở, việc cải tạo, sửa chữa công trình hiện có cũng phải được sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Thời hạn thu hồi đất
Khoản 3 Điều 49 Luật Đất đai năm 2013 quy định diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được công bố phải thu hồi để thực hiện dự án mà sau 3 năm chưa có quyết định thu hồi đất thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất phải điều chỉnh, hủy bỏ và phải công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi đối với phần diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất.
Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất không điều chỉnh, hủy bỏ hoặc có điều chỉnh, hủy bỏ nhưng không công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ thì người sử dụng đất vẫn tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất mà không bị hạn chế.
Mua đất thuộc diện quy hoạch có được đền bù?
Điều 75 Luật Đất đai năm 2013 quy định về điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế- xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng như sau:
Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của luật này mà chưa được cấp; …
Do đó nếu bạn thuộc một trong các trường hợp nêu trên thì khi nhà nước thu hồi đất bạn sẽ được bồi thường.
Bị thu hồi đất được bồi thường thế nào?
Khoản 2 Điều 74 Luật đất đai năm 2013 quy định việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Hộ gia đình, cá nhân được bồi thường theo diện tích bị thu hồi nhân với giá đất đối với loại đất thu hồi.
Khoản 2 Điều 9 Nghị định 47/2014/NĐ – CP quy định về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất, phần giá trị tài sản gắn liền với đất khi bị thu hồi thì được bồi thường như sau: Tgt = G1 - G1/T x T1
Trong đó:
Tgt: Giá trị hiện có của nhà, công trình bị thiệt hại;
G1: Giá trị xây mới nhà, công trình bị thiệt hại có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương do Bộ quản lý chuyên ngành ban hành;
T: Thời gian khấu hao áp dụng đối với nhà, công trình bị thiệt hại;
T1: Thời gian mà nhà, công trình bị thiệt hại đã qua sử dụng.
Tóm lại, gốc rễ pháp lý vẫn nằm ở Luật Đất đai. Người mua cần tìm hiểu kỹ về tài sản về đầu tư, việc làm rõ được đất đang ở trạng thái nào sẽ hiểu được trình tự thủ tục, giới hạn pháp lý có cho phép hay không, có mang đến rủi ro gì hay không. Ngoài ra, người mua cũng cần lưu ý tuân thủ hình thức giao dịch tài sản, tránh tình trạng giao dịch vô hiệu.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Công ty Luật SBLaw
