Câu hỏi: Một công dân Anh hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội kết hôn với một phụ nữ Việt Nam vào năm 2019 và có hai con chung, trong đó một bé 7 tuổi và một bé mới 9 tháng tuổi. Gần đây, người vợ nhắn tin yêu cầu ly hôn. Người chồng không đồng ý ly hôn và hiện hai vợ chồng không có tài sản chung tại Việt Nam.
Vậy nếu Tòa án Việt Nam vẫn chấp nhận đơn xin ly hôn của người vợ, hậu quả pháp lý đối với người chồng sẽ như thế nào?
Trả lời:
Tình trạng hôn nhân sẽ bị chấm dứt theo phán quyết của Tòa án Việt Nam
Dù một bên không đồng ý ly hôn, theo Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Tòa án Việt Nam vẫn có thể ra quyết định ly hôn đơn phương nếu xét thấy quan hệ hôn nhân đã trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài và mục đích hôn nhân không đạt được.
Phán quyết này sẽ có giá trị pháp lý tại Việt Nam, đồng nghĩa với việc:
- Quan hệ hôn nhân giữa hai người chính thức chấm dứt.
- Tình trạng hôn nhân của công dân Anh sẽ được cập nhật là “đã ly hôn” trong hồ sơ tư pháp tại Việt Nam.
Đối với việc công nhận tại Anh hoặc các quốc gia khác, bản án ly hôn tại Việt Nam thường được công nhận nếu quá trình xét xử tuân thủ nguyên tắc tố tụng công bằng (ví dụ: được thông báo đầy đủ và có cơ hội trình bày quan điểm).
Để đảm bảo phán quyết được công nhận tại Anh, người chồng cần:
- Yêu cầu cấp bản sao bản án ly hôn có chứng thực.
- Hợp pháp hóa lãnh sự để sử dụng ở nước ngoài (ví dụ: nộp cho cơ quan nhập cư Anh, cập nhật hồ sơ hộ chiếu, hồ sơ thuế...).
Các nghĩa vụ pháp lý phát sinh
- a) Nghĩa vụ cấp dưỡng cho con cái sau ly hôn
Mặc dù không có tranh chấp tài sản chung, nhưng hậu quả ly hôn vẫn phát sinh nghĩa vụ tài chính đối với con cái. Theo Điều 82 Luật Hôn nhân và Gia đình, người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng.
Tòa án sẽ căn cứ:
- Nhu cầu chi phí thực tế cho việc nuôi dưỡng, học hành của hai cháu.
- Khả năng tài chính của người cha (lương, thu nhập, điều kiện làm việc tại Việt Nam).
Hình thức cấp dưỡng (hàng tháng, hàng quý, hoặc một lần) sẽ do tòa án quyết định hoặc thỏa thuận giữa hai bên. Người chồng có thể đề xuất phương án phù hợp và cần chứng minh khả năng tài chính khi tham gia tố tụng.
- b) Không phân chia tài sản: Do quý khách và vợ không có tài sản chung tại Việt Nam, sẽ không có vấn đề phân chia tài sản sau ly hôn, trừ khi phát sinh tài sản chung mới được xác định.
- Lưu ý về thủ tục tố tụng
Tòa án Nhân dân cấp tỉnh tại Hà Nội sẽ xử lý vụ ly hôn do có yếu tố nước ngoài (một bên là công dân Anh). Theo luật Việt Nam, tòa án có thể chấp nhận đơn ly hôn đơn phương nếu người vợ chứng minh được hôn nhân đã tan vỡ không thể cứu vãn (ví dụ: mâu thuẫn kéo dài, không thể hòa giải). Việc người chồng phản đối ly hôn có thể kéo dài quá trình tố tụng, nhưng nếu tòa án thấy đủ căn cứ, phán quyết ly hôn vẫn có thể được ban hành.
Thời gian xử lý đơn ly hôn đơn phương thường kéo dài 4–6 tháng, nhưng có thể lên đến 12–24 tháng nếu có tranh chấp phức tạp.
Người chồng cần đảm bảo tham gia đầy đủ các phiên tòa và cung cấp bằng chứng để bảo vệ quan điểm của mình, tránh trường hợp bị xử vắng mặt.
