Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch công ty luật SBLAW tư vấn về tuổi chịu trách nhiệm hình sự của vị thành niên ( 14-16) và (16 – 18) như sau:
Câu hỏi: Bộ luật hình sự quy định như thế nào về tuổi chịu trách nhiệm hình sự của người chưa thành niên phạm tội?
Luật sư SBLAW trả lời:
Theo quy định tại Điều 91, Điều 12 Bộ Luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017, người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi được coi là người chưa có năng lực trách nhiệm hình sự đầy đủ. Do đó họ cũng chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về một số tội phạm theo quy định của pháp luật chứ không chịu trách nhiệm hình sự về tất cả các tội phạm. Còn đối với người từ đủ 16 tuổi trở lên thì căn cứ theo Khoản 1 Điều 12 Bộ Luật Hình sự 2015 sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.
Người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây và có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả, nếu không thuộc trường hợp quy định về miễn trách nhiệm hình sự tại Điều 29 thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng các biện pháp giám sát, giáo dục được quy định trong luật:
- Người từ 16 đến dưới 18 tuổi chịu trách nhiệm hình sự đối với các tội ít nghiêm trọng và nghiêm trọng, trừ các tội đặc biệt như: cố ý gây thương tích (Điều 134), hiếp dâm (Điều 141), cướp giật tài sản (Điều 171), và các tội liên quan đến ma túy (Điều 248 - 252). Trong trường hợp có tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục hậu quả, người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự.
- Người từ 14 đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự đối với các tội rất nghiêm trọng do cố ý. Tuy nhiên, các trường hợp như giết người (Điều 123), cố ý gây thương tích nghiêm trọng (Điều 134 khoản 4-6), hiếp dâm (Điều 141), mua bán người, và các tội liên quan đến ma túy sẽ không được miễn trách nhiệm hình sự.
- Ngoài ra, nếu người dưới 18 tuổi là đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể, họ có thể được miễn trách nhiệm hình sự.
Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017) quy định về Nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội như sau:
Việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải bảo đảm lợi ích tốt nhất của người dưới 18 tuổi và chủ yếu nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội.
Việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải căn cứ vào độ tuổi, khả năng nhận thức của họ về tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nguyên nhân và điều kiện gây ra tội phạm.
Việc truy cứu trách nhiệm hình sự người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ trong trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào những đặc điểm về nhân thân của họ, tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội và yêu cầu của việc phòng ngừa tội phạm.
Như vậy, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. Còn người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự với một số tội phạm quy định tại khoản 2, Điều 12, Bộ luật Hình sự 2015.
|
