Liên quan đến vấn đề này, Đầu tư Bất động sản đã có cuộc trò chuyện với Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLaw, người đã từng tư vấn giải quyết nhiều tranh chấp tại các chung cư ở Hà Nội.
Mâu thuẫn và tranh chấp chung cư trong thời gian gần đây bùng phát một cách mạnh mẽ. Dưới góc nhìn của luật sư, đâu là nguyên nhân dẫn tới tình trạng này?
Chuyện tranh chấp nhà chung cư giữa chủ đầu tư và cư dân không phải bây giờ mới xuất hiện, mà trước đây cũng từng xảy ra nhiều chuyện như vậy. Thế nhưng, thời gian qua, các tranh chấp càng ngày càng bùng phát một cách mạnh mẽ, thậm chí mức độ và quy mô lớn hơn rất nhiều so với trước.
Điều này, trước tiên xuất phát từ thực tế rằng, nhà chung cư đang mọc lên ngày càng nhiều nhằm đáp ứng nhu cầu sở hữu nhà ở ngày càng tăng cao, đặc biệt tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM. Tuy nhiên, điều đáng buồn là sự tăng lên về số lượng, lại không theo kèm chất lượng khi nhiều trường hợp chủ đầu tư vì mục tiêu chạy theo lợi nhuận đã không quan tâm tới quyền lợi của người mua nhà.
Thời gian qua, báo chí liên tục nói nhiều vụ việc tranh chấp tại Hà Nội như trường hợp của Home City, của New Hoziron… cũng có thể bắt nguồn từ việc chủ đầu tư chưa thực hiện đúng cam kết với các khách hàng. Có nhiều dự án khác không đạt chuẩn về chất lượng, quy mô, thiết kế so với cam kết trên hợp đồng đã ký kết giữa hai bên, cũng như so với mẫu thiết kế mà chủ đầu tư đã quảng cáo khi rao bán dẫn đến việc người mua bức xúc vì cảm thấy bị lừa dối.
Có một số vụ việc mà chủ đầu tư thể hiện rõ sự bất tín khi không thực hiện đúng với cam kết đã thỏa thuận với khách hàng, thế nhưng có nhiều vụ việc nguyên nhân bùng phát cũng xuất phát một phần từ lỗi người mua nhà. Mặc dù so với trước đây, phần lớn người mua nhà đã kỹ tính hơn, nhưng không phủ nhận có nhiều người (do công việc bận rộn, hoặc do chủ quan…) phó mặc cho các đơn vị phân phối, để rồi khi nhận nhà, không ưng ý và dẫn đến tranh chấp bùng phát.
Tất nhiên, số lượng này ít, nhưng nhìn chung, người mua nhà hiện nay vẫn chưa nhiều người ý thức cho mình việc trang bị đầy đủ kiến thức cơ bản khi lựa chọn mua nhà. Tất cả vẫn bị động, phải đến khi có tiền mới bắt đầu nghĩ đến việc cần phải tìm hiểu cái này, cái kia…
Bản thân các đơn vị phân phối vì muốn bán nhà nhanh và nhiều để thu phí, họ đã quảng cáo quá về dự án so với thực tế, thuyết phục người mua nhà ký hợp đồng, từ đó cũng phát sinh các tranh chấp.
Nói chung là có khá nhiều lý do giải thích cho việc các chủ đầu tư và cư dân diễn ra trong thời gian gần đây, và như tôi đã nói, các tranh chấp này càng ngày càng quy mô hơn, phức tạp, khó khăn hơn và gây nhiều phiền toái hơn cho cả cơ quan quản lý đến cư dân, chủ đầu tư…
Thế nhưng, điều đáng buồn hơn cả, dù tranh chấp ngày càng gia tăng về quy mô, nhưng có vẻ như các quy định pháp lý về xử lý tranh chấp chung cư lại chưa theo kịp. Thực tế, dù Nghị định, thông tư và các văn bản pháp quy về quản lý chung cư đều đã có đầy đủ, nhưng lại không rõ ràng về chế tài và khung pháp lý xử lý tranh chấp chung cư, dẫn đến kết quả là tranh chấp chung cư cứ thế bùng phát.
