Tranh chấp thừa kế là một vấn đề tranh chấp khá phổ biến trong lĩnh vực tranh chấp dân sự, đặc biệt là khi liên quan đến quá trình phân chia di sản thừa kế. Điều này là do nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi giữa những người có thâm niên quyền thừa kế.
Quá trình giải quyết tranh chấp di sản thừa kế là một công việc phức tạp và nhạy cảm, đặc biệt là khi các bên tranh chấp thường có mối quan hệ gia đình, huyết thống hoặc thân thuộc, tạo nên tình huống đặc biệt phức tạp và cảm nhận tinh tế.
Tranh chấp thừa kế di sản
Quyền lợi hợp pháp liên quan đến di sản được chuyển giao là một phần không thể thiếu của người thừa kế đối với tài sản được chủ nhân trước đây để lại, bao gồm cả việc thừa kế theo di chúc và theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, quá trình phân phối di sản thừa kế có thể tạo ra những mối tranh cãi do sự không nhất quán, mâu thuẫn ý kiến giữa các người thừa kế hoặc giữa những bên liên quan, bao gồm cả quyền và nghĩa vụ.
Các tranh chấp liên quan đến thừa kế có thể xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm tranh chấp về quyền lợi thừa kế, tranh chấp liên quan đến di chúc thừa kế, tranh chấp về việc quản lý di sản thừa kế, tranh chấp liên quan đến bắt buộc người thừa kế thực hiện các nghĩa vụ đối với tài sản của người chết, tranh chấp về cách phân phối di sản thừa kế, có thể theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật, tranh chấp liên quan đến việc xác nhận quyền thừa kế của bản thân hoặc phủ nhận quyền thừa kế của người khác...
Giải quyết tranh chấp thừa kế tài sản
Công ty luật SBLAW xin đưa ra ý kiến tư vấn về giải quyết tranh chấp thừa kế như sau:
Chủ thể có quyền khởi kiện:
Khi đối mặt với xung đột về di sản thừa kế, cá nhân hoặc tổ chức có thể đề nghị tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết theo quy trình được quy định trong Luật Tố tụng Dân sự, khi tin rằng quyền và lợi ích hợp pháp của họ đã bị vi phạm trong bối cảnh tranh chấp liên quan đến thừa kế.
Thời hiệu khởi kiện:
- Người thừa kế có thời hạn 30 năm để yêu cầu chia di sản đối với bất động sản và 10 năm đối với động sản, tính từ thời điểm mở thừa kế. Sau khi hết thời hạn này, di sản sẽ thuộc quyền quản lý của người thừa kế đang đảm nhận trách nhiệm đối với di sản đó.
- Thời gian để người thừa kế đưa ra yêu cầu xác nhận quyền thừa kế hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, tính từ thời điểm mở thừa kế.
- Thời hạn để người thừa kế thực hiện nghĩa vụ liên quan đến tài sản của người chết là 3 năm, tính từ thời điểm mở thừa kế.
Thẩm quyền giải quyết:
Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện:
- Tòa án nhân dân cấp huyện tại địa phương mà di sản thừa kế là bất động sản có thẩm quyền xử lý các tranh chấp liên quan đến thừa kế.
- Trong trường hợp di sản thừa kế không phải là bất động sản, thì tòa án có thẩm quyền giải quyết là tòa án nhân dân cấp huyện tại nơi bị đơn cư trú, làm việc hoặc theo sự lựa chọn của nguyên đơn.
Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh:
- Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp thừa kế liên quan đến đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài, hoặc khi cần phải ủy thác thẩm quyền tư pháp cho cơ quan đại diện của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tại nước ngoài, cũng như cho Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền tại quốc gia đó.
- Ngoài ra, Tòa án nhân dân cấp tỉnh cũng có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp thừa kế thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện. Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thể tự mình giải quyết khi xác định là cần thiết, hoặc theo đề nghị của Tòa án nhân dân cấp huyện.
Hồ sơ khởi kiện tranh chấp thừa kế tài sản
- Đơn khởi kiện theo mẫu quy định;
- Các tài liệu liên quan đến mối quan hệ giữa người khởi kiện và người để lại tài sản, bao gồm: Giấy khai sinh, Chứng minh thư nhân dân, giấy chứng nhận kết hôn, sổ hộ khẩu, giấy giao nhận nuôi con nuôi để xác định diện và hàng thừa kế;
- Giấy chứng tử của người để lại di sản thừa kế;
- Bản kê khai chi tiết về tất cả các di sản thừa kế;
- Các tài liệu, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu của người để lại di sản và nguồn gốc của di sản đó;
- Các giấy tờ khác, bao gồm Biên bản giải quyết trong hộ tộc, biên bản giải quyết tại UBND xã, phường, thị trấn (nếu có), tờ khai từ chối nhận di sản (nếu có).
Thủ tục khởi kiện tranh chấp thừa kế
Quy trình và thủ tục khởi kiện tranh chấp thừa kế theo 4 bước sau đây:
Bước 1: Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án
Người khởi kiện có thể gửi đơn khởi kiện kèm theo các tài liệu và chứng cứ hiện có đến Tòa án có thẩm quyền theo các phương tiện sau:
- Nộp trực tiếp tại Tòa án.
- Gửi qua dịch vụ bưu chính.
- Gửi trực tuyến thông qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Bước 2: Thụ lý vụ án
Sau khi nhận đơn khởi kiện, Tòa án xem xét tài liệu và chứng cứ, thông báo cho đương sự biết nếu vụ án thuộc thẩm quyền của mình. Đương sự cần nộp tiền tạm ứng phí trong vòng 15 ngày từ ngày thông báo. Biên lai tiền tạm ứng phí sau đó được nộp lại cho Tòa án, và Tòa án thụ lý vụ án dân sự từ thời điểm này.
Bước 3: Chuẩn bị xét xử
Thời hạn chuẩn bị xét xử là 4 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án. Trong trường hợp phức tạp, Chánh án có thể gia hạn thời hạn nhưng không quá 2 tháng. Thẩm phán chịu trách nhiệm lấy lời khai, kiểm tra chứng cứ, và tiến hành các hoạt động liên quan.
Bước 4: Đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm
Trong vòng 1 tháng kể từ quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án mở phiên tòa. Thời hạn này có thể được kéo dài tối đa 30 ngày nếu có lý do chính đáng. Bản án cấp sơ thẩm có thể bị kháng cáo, và Tòa án cấp trên xem xét và giải quyết theo thủ tục phúc thẩm.
Ngoài ra, vụ án còn có thể được xem xét lại thông qua giám đốc thẩm hoặc tái thẩm tùy thuộc vào các điều kiện cụ thể.
Bên cạnh đó, vụ án còn có thể được xem xét lại thông qua các thủ tục như sau:
Thủ tục Giám đốc thẩm:
- Thủ tục này chỉ được tiến hành khi bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật bị chủ thể có thẩm quyền kháng nghị theo quy định của pháp luật.
- Trong trường hợp đương sự không đồng tình với các bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật, họ chỉ có quyền đề nghị người có thẩm quyền kháng nghị bản án, quyết định theo thủ tục Giám đốc thẩm.
Thủ tục Tái thẩm:
- Tái thẩm là quá trình xem xét lại bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật, nhưng bị kháng nghị vì có những tình tiết mới được phát hiện có thể làm thay đổi cơ bản nội dung của bản án hoặc quyết định mà Tòa án và đương sự không biết trước khi Tòa án ra quyết định đó.
- Trong trường hợp đương sự không đồng tình với các bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật, họ chỉ có quyền đề nghị người có thẩm quyền kháng nghị bản án, quyết định theo thủ tục tái thẩm.
Việc giải quyết tranh chấp thừa kế đặt ra một loạt các thách thức pháp lý và gia đình, đòi hỏi sự chuyên nghiệp và tận tâm từ phía các chuyên gia pháp lý. Sự hiệu quả trong quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế không chỉ mang lại sự công bằng cho các bên liên quan mà còn giúp duy trì hòa bình và ổn định trong mối quan hệ gia đình. Liên hệ ngay để nhận được tư vấn trực tiếp bởi các luật sư giàu kinh nghiệm tại SBLAW
