Câu hỏi:
Em tên là Linh. Tháng 12 vừa rồi em có cho bạn em là Hiếu mượn chiếc xe máy Honda Vision nhưng sau hơn một tuần bạn vẫn lấy nhiều lý do để không trả lại em. Sau đó qua bạn bè em biết được bạn đã cắm xe của em lấy tiền tiêu xài. Khi em liên hệ với gia đình bạn ấy để đòi lại thì bố mẹ bạn ấy nói không biết, không liên quan. Lúc mượn xe em cũng chỉ nói chuyện qua điện thoại chứ không qua tin nhắn hay giấy tờ gì để có thể làm chứng. Vậy luật sư cho em hỏi em có thể kiện bạn ấy để đòi lại chiếc xe hay không ạ?
Trả lời:
Dựa vào thông tin bạn cung cấp, chúng tôi tưu vấn sơ bộ như sau:
Việc người bạn này thực hiện cầm cố chiếc xe máy của bạn để lấy tiền tiêu sau khi mượn được xe của bạn có dấu hiệu của hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản được quy định cụ thể tại Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
g) Tái phạm nguy hiểm.
Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.
Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”.
Trong trường hợp này bạn có thể làm đơn tố giác tội phạm kèm theo những chứng cứ chứng minh cho nội dung tố giác tới cơ quan công an. Bạn cần chủ động thu thập các chứng cứ chứng minh việc bạn đã cho bạn Hiếu mượn xe để có cơ sở để tố giác và bảo vệ quyền lợi của mình như :Bản sao giấy đăng ký xe máy để thể hiện bạn là chủ của chiếc xe; thông qua lời khai của bạn bè, người thân có chứng kiến việc bạn cho bạn Hiếu mượn; bạn cũng có thể nhờ cơ quan công an trích xuất camera xung quanh địa điểm bạn cho người bạn mình mượn xe, khu vực xung quanh nhà người bạn mình để chứng minh rằng người bạn đó có mượn chiếc xe đó.
Ngoài ra, bạn còn có thể kiện đòi tài sản theo quy định tại Theo quy định tại Điều 496 Bộ luật dân sự năm 2015,
Điều 496. Nghĩa vụ của bên mượn tài sản
- Giữ gìn, bảo quản tài sản mượn, không được tự ý thay đổi tình trạng của tài sản; nếu tài sản bị hư hỏng thông thường thì phải sửa chữa.
- Không được cho người khác mượn lại, nếu không có sự đồng ý của bên cho mượn.
- Trả lại tài sản mượn đúng thời hạn; nếu không có thỏa thuận về thời hạn trả lại tài sản thì bên mượn phải trả lại tài sản ngay sau khi mục đích mượn đã đạt được.
- Bồi thường thiệt hại, nếu làm mất, hư hỏng tài sản mượn.
- Bên mượn tài sản phải chịu rủi ro đối với tài sản mượn trong thời gian chậm trả.
Như vậy, bên mượn tài sản là chiếc xe máy của bạn phải có nghĩa vụ trả lại tài sản đã mượn đúng hạn hoặc khi chủ sở hữu tiến hành đòi tài sản. Trong trường hợp này bạn hoàn toàn có quyền tiến hành thủ tục kiện đòi tài sản để bảo vệ cho quyền sở hữu của mình được quy định tại Điều 499 Bộ luật dân sự:
Điều 499. Quyền của bên cho mượn tài sản
- Đòi lại tài sản ngay sau khi bên mượn đạt được mục đích nếu không có thỏa thuận về thời hạn mượn; nếu bên cho mượn có nhu cầu đột xuất và cấp bách cần sử dụng tài sản cho mượn thì được đòi lại tài sản đó mặc dù bên mượn chưa đạt được mục đích, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.
- Đòi lại tài sản khi bên mượn sử dụng không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thỏa thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn.
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với tài sản do bên mượn gây ra.
Tham khảo thêm >> Luật sư hình sự
