Vợ chồng tôi đều là công dân Việt Nam, đã kết hôn tại nước ngoài và thực hiện ghi chú kết hôn tại Việt Nam và đã ly hôn theo quyết định thuận tình ly hôn của Tòa án Việt Nam. Tuy nhiên, theo pháp luật nước ngoài nơi chúng tôi từng cư trú, việc ly hôn không quy định về phân biệt tài sản chung hay riêng. Trong trường hợp tôi khởi kiện tại nước ngoài để phân chia tài sản sau ly hôn và có được bản án chia tài sản (là bất động sản ở Việt Nam), liệu bản án đó có thể được Tòa án Việt Nam công nhận và cho thi hành theo pháp luật Việt Nam hay không?
Trả lời
1. Về xác định tính chất pháp lý tài sản riêng hay chung của vợ chồng dưới góc độ pháp luật Việt Nam
Mặc dù quan hệ hôn nhân của anh chị phát sinh tại nước ngoài, nhưng đã được công nhận và chấm dứt tại Việt Nam. Do đó, việc phân chia tài sản sau ly hôn chịu sự điều chỉnh của pháp luật Việt Nam. Theo quy định tại Luật Hôn nhân và Gia đình, tài sản được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân được xác định là tài sản riêng của vợ/chồng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác giữa hai bên.
Theo đó, nếu có tài sản riêng và có căn cứ chứng minh rõ ràng rằng đó là tài sản được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân, thì theo pháp luật Việt Nam, tài sản này không được coi là tài sản chung của vợ chồng và do đó không thuộc diện phân chia khi ly hôn, trừ khi có thỏa thuận chia tài sản riêng hoặc thỏa thuận nhập tài sản riêng vào tài sản chung.
Cơ sở pháp lý: Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014
2. Về thẩm quyền và hiệu lực của phán quyết từ Tòa án Úc đối với bất động sản tại Việt Nam:
Việc anh/chị dự định khởi kiện chia tài sản tại Tòa án Úc có thể gặp nhiều trở ngại pháp lý trong quá trình thực hiện tại Việt Nam. Bởi vì:
- Bất động sản là tài sản gắn liền với lãnh thổ Việt Nam, nên theo nguyên tắc thẩm quyền tài phán, việc xác lập quyền sở hữu, chia tách, chuyển nhượng,… đối với loại tài sản này sẽ phải tuân theo pháp luật và sự điều chỉnh của cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam (bao gồm Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Đất đai, Luật Nhà ở và các văn bản pháp luật liên quan).
- Trong trường hợp Tòa án Úc có phán quyết chia bất động sản đó thì để thực thi tại Việt Nam, anh/chị cần phải làm thủ tục yêu cầu công nhận và cho thi hành bản án/phán quyết của Tòa án nước ngoài tại Việt Nam theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Tuy nhiên, theo Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án Việt Nam sẽ không công nhận bản án/phán quyết của Tòa án nước ngoài nếu nội dung của bản án trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam. Trong bối cảnh này, nếu tài sản được xác định là tài sản riêng của vợ hoặc chồng theo pháp luật Việt Nam, thì việc chia tài sản đó cho anh/chị trong bản án của Tòa án Úc sẽ mâu thuẫn với nguyên tắc bảo vệ quyền sở hữu hợp pháp về tài sản riêng tại Việt Nam. Trên thực tế, khả năng Tòa án Việt Nam từ chối công nhận phán quyết như vậy là rất cao.
Cơ sở pháp lý: khoản 8 Điều 439 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015
3. Kết luận và khuyến nghị:
Từ góc độ pháp lý và kinh nghiệm thực tiễn, SB Law nhận thấy rằng việc khởi kiện chia tài sản là bất động sản tại Tòa án Úc trong trường hợp này không phải là phương án khả thi, và sẽ dẫn đến tốn kém thời gian, chi phí mà không đạt được hiệu quả thực tế tại Việt Nam. Do đó, chúng tôi không khuyến khích anh/chị theo đuổi hướng xử lý này.
Tham khảo thêm tại: Dịch vụ Luật sư tư vấn hôn nhân và gia đình
