Câu hỏi: Xin chào Luật sư, bố tôi sở hữu riêng một miếng đất, nay bố tôi qua đời đột ngột, không để lại di chúc gì, ông bà nội tôi mất cũng đã lâu, không biết trong trường hợp này tôi, em tôi (là hai con của bố tôi) và mẹ tôi muốn chia phần di sản này, thì cần làm những thủ tục gì?
Luật sư trả lời:
Cảm ơn bạn đã đặt câu hỏi cho SBLaw, tôi xin được trả lời câu hỏi của bạn như sau:
Với thông tin bạn cung cấp, bố bạn không may qua đời mà không để lại di chúc gì nên di sản của bố bạn để lại sẽ được chia theo pháp luật. Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định cụ thể các hàng thừa kế được chia theo pháp luật như sau:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Chúng tôi xác định những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất có quyền hưởng di sản thừa kế của bố bạn bao gồm: bạn, em bạn và mẹ bạn. Những người thuộc cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.
Trong trường hợp bạn và em bạn muốn để mẹ bạn đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chúng tôi hiểu rằng bạn và em mình muốn từ chối phần di sản mà bố bạn để lại và nhường quyền tài sản này cho mẹ bạn, thì bạn làm văn bản từ chối nhận di sản thừa kế xin công chứng/chứng thực vào văn bản này để làm căn cứ gửi lên cơ quan có thẩm quyền về đăng ký đất đai.
Sau khi công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế, theo quy định tại Nghị định 29/2015/NĐ-CP, gia đình bạn yêu cầu công chứng viên gửi hồ sơ khai nhận di sản thừa kế và thực hiện niêm yết công khai tại UBND cấp xã nơi bố bạn thường trú cuối cùng trước khi mất, hồ sơ bao gồm:
- Sơ yếu lý lịch của người được nhận di sản thừa kế (mẹ bạn).
- CMND/hộ chiếu, hộ khẩu của những người sau: mẹ bạn, em bạn và của bạn.
- Giấy chứng tử của cha bạn và ông bà nội.
- Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản là di sản thừa kế của cha mẹ bạn (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, giấy phép mua bán, hợp thức hóa nhà do Ủy ban nhân dân quận, huyện cấp , sổ tiết kiệm, cổ phiếu, giấy chứng nhận cổ phần…).
Thời hạn niêm yết công khai là 15 ngày, nếu trong 15 ngày này không có tránh chấp từ những người đồng thừa kế hoặc người có quyền lợi liên quan, thì UBND cấp xã sẽ ra văn bản công nhận di sản thừa kế.
Sau khi công chứng văn bản thừa kế và thực hiện thủ tục niêm yết, bạn thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện nơi có đất.
Văn phòng đăng ký nhà đất sau khi nhận hồ sơ sẽ có trách nhiệm thẩm tra hồ sơ, làm trích sao hồ sơ địa chính; gửi số liệu địa chính cho cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính (nếu có); chỉnh lý giấy chứng nhận đã cấp hoặc thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đối với trường hợp phải cấp mới giấy chứng nhận. Sau khi bên nhận thừa kế thực hiện xong nghĩa vụ tài chính, Văn phòng đăng ký nhà đất có trách nhiệm trao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ sở hữu trong vòng 15 ngày kể từ ngày bạn nộp đủ hồ sơ hợp lệ.
Lưu ý: Trường hợp của bạn, mẹ bạn sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân từ việc nhận thừa kế bất động sản từ cha bạn và được nhận tặng tài sản từ các con nên không phải chịu thuế. Về lệ phí trước bạ, theo Nghị định 140/2016/NĐ-CP quy định về lệ phí trước bạ, thì trường hợp của mẹ bạn cũng sẽ được miễn lệ phí trước bạ, tuy nhiên bạn vẫn cần làm các tờ khai với hai khoản chi phí này.
Nguồn: https://bds.tinnhanhchungkhoan.vn/bds-phap-luat/chia-tai-san-thua-ke-lien-quan-den-dat-dai-202549.html
