Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB Law trả lời phỏng vấn trên VTV1 Bản tin Tài chính về Nhà ở xã hội. Kính mời quý độc giả theo dõi bài viết dưới đây:
Nhà ở xã hội là một loại hình bất động sản đặc thù, được Nhà nước hỗ trợ nhằm giúp đỡ những người có thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở với mức giá ưu đãi. Tuy nhiên, lợi dụng nhu cầu lớn và sự thiếu hiểu biết về pháp lý của người dân, nhiều đối tượng đã thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản bằng những thủ đoạn tinh vi. Để bảo vệ quyền lợi của mình, người mua cần hiểu rõ các phương thức lừa đảo phổ biến cũng như những biện pháp phòng tránh hiệu quả.
I. THỰC TRẠNG
Một trong những chiêu trò phổ biến nhất của các đối tượng lừa đảo là hứa hẹn suất nội bộ, suất ngoại giao. Các môi giới thường quảng cáo rằng có thể giúp khách hàng mua được nhà ở xã hội mà không cần xét duyệt hoặc có suất ưu tiên. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, mọi giao dịch nhà ở xã hội đều phải trải qua quy trình xét duyệt chặt chẽ từ chủ đầu tư và cơ quan quản lý nhà nước. Không có bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào có thể “chạy suất” hợp pháp. Vì vậy, nếu có người cam kết hỗ trợ mua nhà ở xã hội mà không cần xét duyệt, người mua cần cảnh giác cao độ.
Bên cạnh đó, nhiều môi giới sử dụng hình thức ký hợp đồng tư vấn pháp lý hoặc hợp đồng hỗ trợ hồ sơ để lách luật. Họ yêu cầu người mua đặt cọc giữ chỗ hoặc trả phí tư vấn với lời hứa đảm bảo suất mua nhà hoặc bốc thăm trúng quyền mua. Tuy nhiên, sau khi nhận tiền, các đối tượng này có thể chậm trễ trong việc thực hiện cam kết, thậm chí mất liên lạc hoàn toàn, khiến khách hàng rơi vào tình trạng tiền mất tật mang.
Ngoài ra, một số trường hợp khác, môi giới cam kết giao nhà nhanh chóng mà không cần xét duyệt. Quy trình xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội thường kéo dài từ 30 - 60 ngày và phải tuân theo các tiêu chí cụ thể về thu nhập, tình trạng nhà ở và hộ khẩu thường trú. Nếu có người tuyên bố có thể "chạy suất" trong thời gian ngắn mà không cần đáp ứng các điều kiện pháp lý, rất có thể đó là dấu hiệu của hành vi lừa đảo.
Không chỉ vậy, một số dự án nhà ở xã hội chưa được cấp phép nhưng vẫn được rao bán rầm rộ. Các môi giới bất động sản lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để nhận đặt cọc mua nhà ngay cả khi dự án chưa hoàn thiện pháp lý. Khi dự án không được triển khai hoặc bị đình trệ, khách hàng có nguy cơ mất trắng số tiền đã nộp. Do đó, người dân cần đặc biệt cẩn trọng và chỉ tham gia giao dịch với những dự án đã được phê duyệt hợp pháp.
II. BIỆN PHÁP ĐỀ PHÒNG VÀ HƯỚNG XỬ LÝ
Để tránh bị lừa đảo khi mua nhà ở xã hội, người dân cần trang bị kiến thức pháp lý và thận trọng trong mọi giao dịch. Trước hết, cần xác minh tính pháp lý của dự án thông qua Sở Xây dựng địa phương hoặc Bộ Xây dựng để đảm bảo dự án đã được cấp phép hợp pháp. Người mua nên làm việc trực tiếp với chủ đầu tư, không thông qua trung gian mập mờ và chỉ ký hợp đồng có công chứng rõ ràng. Tuyệt đối không chuyển tiền khi chưa có hợp đồng hợp pháp, đặc biệt nếu môi giới yêu cầu đặt cọc mà không có giấy tờ đảm bảo. Đồng thời, cần kiểm tra kỹ quy trình mua bán, bởi nhà ở xã hội không thể giao dịch tùy tiện hay "chạy suất" ngoài quy định. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, người dân nên báo ngay cho cơ quan chức năng, bao gồm Sở Xây dựng, Bộ Xây dựng hoặc cơ quan công an để được hỗ trợ kịp thời.
Trong trường hợp không may bị lừa đảo, người dân cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp để bảo vệ quyền lợi. Trước tiên, cần thu thập đầy đủ bằng chứng, bao gồm hợp đồng, biên lai chuyển tiền, tin nhắn và email trao đổi với môi giới để làm cơ sở khiếu nại hoặc tố cáo. Tiếp đó, người mua có thể gửi đơn khiếu nại lên chủ đầu tư, sàn giao dịch bất động sản hoặc Sở Xây dựng địa phương để yêu cầu giải quyết. Nếu có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản, cần tố giác ngay đến Cơ quan Công an, Viện kiểm sát nhân dân hoặc Cục Cảnh sát điều tra tội phạm kinh tế (C03 - Bộ Công an). Cuối cùng, để đảm bảo quyền lợi tối đa, người bị hại nên tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý từ luật sư để được tư vấn và hướng dẫn các thủ tục pháp lý phù hợp.
Tham khảo thêm >> Luật sư tư vấn bất động sản
