Câu hỏi:
Công ty X có ký hợp đồng vay vốn với ngân hàng Y số tiền 3 tỷ đồng và thế chấp bằng 1 thửa đất. Thửa đất này là của vợ chồng nhà Z.
Nhưng đến hạn công ty X không trả được nợ nên ngân hàng Y đã khởi kiện ra toà thì toà tuyên hợp đồng vô hiệu vì thửa đất của vợ chồng nhà Z có được là do thừa kế, nhưng vợ chồng nhà C đã giả mạo chữ ký của anh trai để xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho thửa đất đang thế chấp. UBND huyện đã thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đó. Vậy ngân hàng Y giờ có cách gì để lấy lại tiền không? Nếu vô hiệu thì khôi phục lại tình trạng ban đầu thì ngân hàng Y cũng không lấy được tiền phải không?
Luật sư tư vấn:
Công ty Luật TNHH SB LAW cảm ơn bạn đã quan tâm đến dịch vụ tư vấn pháp luật của chúng tôi.
Liên quan đến thắc mắc của bạn, chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:
Căn cứ theo thông tin bạn cung cấp, hiện nay thửa đất đem thế chấp tại ngân hàng không thuộc quyền sở hữu, sử dụng, định đoạt toàn bộ của vợ chồng Z. Vợ chồng Z là người bảo lãnh mảnh đứng ra thế chấp cho công ty. Việc UBND thu hồi để hủy giấy chứng nhận này là hoàn toàn có cơ sở vì đã cấp sai đối tượng. Do đó, hợp đồng thế chấp của Công ty X với Ngân hàng Y cũng sẽ có cơ sở để bị vô hiệu nếu như người có quyền và lợi ích liên quan tiến hành thủ tục khởi kiện tại tòa. Tuy nhiên, Hợp đồng vay của Công ty đối với ngân hàng sẽ không bị vô hiệu vì hợp đồng thế chấp là một phần của hợp đồng vay để đảm bảo nghĩa vụ của người vay nhưng không đồng nghĩa rằng không có hợp đồng thế chấp thì không thể vay tiền.
Điều 130 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về giao dịch dân sự vô hiệu từng phần như sau:
“Giao dịch dân sự vô hiệu từng phần khi một phần nội dung của giao dịch dân sự vô hiệu nhưng không ảnh hưởng đến hiệu lực của phần còn lại của giao dịch”.
Giao dịch vay và giao dịch thế chấp hoàn toàn là hai giao dịch riêng biệt và độc lập với nhau. Hậu quả pháp lý của việc không trả được nợ từ hợp đồng vay kéo theo nghĩa vụ phát sinh đối với hợp đồng thế chấp. Tuy nhiên, hợp đồng thế chấp vô hiêu không kéo theo hợp đồng vay vô hiệu. Do đó, ngân hàng vẫn lấy được tiền từ bên phía vay nợ khi có yêu cầu khởi kiện về hợp đồng vay tại tòa án. Tòa án chỉ có cơ sở tuyên hủy hợp đồng thế chấp chứ không có cơ sở tuyên hủy hợp đồng vay nợ vì hợp đồng vay nợ không bị vô hiệu.
