Cục Chống tham nhũng: 'Hồ sơ Panama là thông tin tham khảo'

Tài liệu Panama có thể là một trong những căn cứ để Cục Chống tham nhũng (Thanh tra Chính phủ) đề xuất các cơ quan trung ương vào cuộc xác minh.

Trao đổi với VnExpress về việc trong hồ sơ Panama mới công bố có 189 cá nhân, tổ chức ở Việt Nam và 19 công ty đăng ký ở nước ngoài liên quan, ông Phạm Trọng Đạt, Cục trưởng Chống tham nhũng, Thanh tra Chính phủ cho biết ông đã nắm thông tin này qua mạng một ngày trước. "Đây mới chỉ là thông tin tham khảo, cần chờ xem thế nào", ông nói.

Cục trưởng cho rằng, "mạng đăng thông tin này không rõ ở đâu, chưa có nhà nước nào hoặc tổ chức quốc tế nào cung cấp cụ thể nên cần phải xác minh rất kỹ, không ngoại trừ đây có thể là thông tin không chính xác, họ đưa bừa, khiến chúng ta phải chạy theo rất phức tạp".

Còn trường hợp thông tin chính xác, "đây sẽ là một trong những căn cứ để Cục đề xuất với Thủ tướng, Chính phủ cùng các cơ quan trung ương vào cuộc xác minh", ông Đạt nói và cho hay việc này phải làm rất thận trọng, một mình Cục chưa đủ thẩm quyền làm trực tiếp.

189 cá nhân tổ chức liên quan đến Việt Nam có tên trong Hồ sơ Panama. Ảnh minh họa: TNW

Ở góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thanh Hà (Chủ tịch Công ty luật SBLAW) cho rằng trong hồ sơ Panama có một số nhà đầu tư Việt Nam bị nêu tên song cũng chưa thể kết luận việc đầu tư ra nước ngoài của họ là phạm pháp. "Nếu tuân thủ các quy định về pháp luật đầu tư và pháp luật ngoại hối, họ hoàn toàn có quyền", ông nói.

Theo luật sư, nhà chức trách Việt Nam cần coi dữ liệu từ Hồ sơ Panama là nguồn tham khảo để điều tra nghi vấn rửa tiền, trốn thuế, gian lận thuế với những cá nhân có liên quan. Khi có thông tin đầy đủ và chính xác mới, cơ quan điều tra có thể khởi tố về các hành vi được quy định tại Bộ luật Hình sự. Ví dụ theo quy định của pháp luật về thuế, nhà đầu tư Việt Nam nếu có thu nhập ở trong nước và nước ngoài phải kê khai, nếu thuộc diện đóng thuế thì phải thực hiện. Nếu không, khi bị cơ quan thuế phát hiện, họ có thể xử lý hành chính, truy thu thuế, thậm chí khởi tố về tội Trốn thuế.

Luật sư cho biết, theo quy định của pháp luật đầu tư, pháp luật ngân hàng và thuế, một tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân hoàn toàn có quyền đầu tư ra nước ngoài nếu tuân thủ các điều kiện và quy trình sau. Bước thứ nhất, doanh nghiệp lập dự án đầu tư và xin Cấp giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài tại Bộ Kế hoạch và đầu tư. Bước thứ hai, khi đã có Giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài, nhà đầu tư liên hệ với Ngân hàng nhà nước để xin Giấy phép mở tài khoản vốn đầu tư ra nước ngoài, rồi mở tài khoản này tại một ngân hàng thương mại tại Việt Nam. Đây là cách giúp các cơ quan nhà nước kiểm soát nguồn ngoại tệ từ Việt Nam ra nước ngoài và từ nước ngoài vào Việt Nam. Sau khi tiến hành các thủ tục nêu trên, nhà đầu tư có thể tiến hành hoạt động đầu tư ra nước ngoài hợp pháp và cũng có thể chuyển lợi nhuận về Việt Nam.

Rạng sáng nay, Hiệp hội Các nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) công bố Hồ sơ Panama dưới dạng cơ sở dữ liệu có thể tìm kiếm được tại địa chỉ offshoreleaks.icij.org. Thông tin về 200.000 công ty ở các thiên đường thuế do các cá nhân giàu có khắp thế giới thiết lập được hé lộ trong lần này.

Tài liệu của ICIJ nêu tên 19 công ty, 189 cá nhân và tổ chức liên quan đến Việt Nam. Các công ty nước ngoài này được đăng ký tại quần đảo Virgin thuộc Anh, Bahamas, Panama - những nơi được coi là thiên đường thuế của thế giới do có thuế suất thấp và chính sách lỏng lẻo.

Ngoài ra, tài liệu cũng công khai tên 23 cá nhân và tổ chức trung gian cùng 185 địa chỉ tại Việt Nam, phần lớn phân bố ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Hồ sơ Panama là gì?

Hồ sơ Panama gồm 11,5 triệu tài liệu, hoặc 2,6 terabyte dữ liệu được một nguồn tin giấu tên cung cấp cho tờ báo Đức Süddeutsche Zeitung hơn một năm trước. Thông tin được lấy từ công ty Mossack Fonseca, hãng luật lớn thứ tư thế giới.

Tờ Süddeutsche Zeitung sau khi nhận được tài liệu đã chia sẻ với Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ), một tổ chức phi chính phủ, cùng hơn 100 tờ báo và 400 phóng viên tại 80 quốc gia. Sueddeutsche Zeitung cho biết trong 11,5 triệu tài liệu có 4,8 triệu email.

Công ty luật của Panama hoạt động tại 42 quốc gia trên toàn thế giới với đội ngũ nhân lực khoảng 600 người. Họ chủ yếu làm việc trong lĩnh vực tài chính, có quan hệ hợp tác với nhiều tập đoàn lớn như Deutsche Bank, HSBC, Société Générale, Credit Suisse, UBS, Commerzbank và Nordea. Công ty này hiện đã "góp tay" trong hoạt động của 300.000 công ty nhỏ khác, chủ yếu ở các khu vực được ưu đãi thuế.

Hồ sơ Panama có cung cấp bằng chứng tội phạm?

Điều này không rõ ràng. Tuy nhiên, một số nước như Mỹ, Pháp, Đức, Australia, Áo, Thụy Điển và Hà Lan đã bắt đầu điều tra về thông tin có trong tài liệu. Việc đầu tư vào một công ty nước ngoài, thường không phải là việc bất hợp pháp. Dù vậy, cách sử dụng vốn đầu tư có thể bị biến tướng để trốn thuế và rửa tiền.

ICIJ cho rằng nhiều hãng luật, ngân hàng và cầu thủ ngoại quốc thường không tuân thủ các quy định luật pháp, được thiết kế nhằm đảm bảo họ không tham gia vào các doanh nghiệp phi pháp, trốn thuế hoặc tham nhũng chính trị. Theo tài liệu Panama, ICIJ phát hiện 33 cá nhân và công ty nằm trong danh sách đen của Mỹ do có hoạt động làm ăn với các tay trùm ma túy ở Mexico, các tổ chức mà Washington coi là khủng bố như nhóm chiến binh Hezbollah và các nước bị cấm vận như Iran, Triều Tiên.

Nguồn: http://vnexpress.net/tin-tuc/phap-luat/cuc-chong-tham-nhung-xac-dinh-ho-so-panama-la-thong-tin-tham-khao-3400465.html