- Trước tiên xin Luật sư nêu cụ thể hơn về khái niệm “bảo lãnh thông quan”
Trả lời:
Bảo lãnh thông quan hoạt động theo cách thức tương tự như hợp đồng bảo hiểm thanh toán cho cơ quan hải quan nếu một nghĩa vụ nào đó không được thực hiện. Tuy nhiên, không giống như một hợp đồng bảo hiểm, bảo lãnh thông quan có 3 bên tham gia, thay vì 2 bên. Các bên gồm bên nhận bảo lãnh là hải quan, bên được bảo lãnh là doanh nghiệp và bên bảo lãnh là công ty bảo hiểm.
Bản chất của mô hình này là tách biệt việc thông quan, giải phóng hàng hoá tại cửa khẩu và thực hiện các yêu cầu về hồ sơ, giấy tờ, điều kiện thành hai luồng quy trình, hoạt động riêng thông qua việc thực hiện bảo lãnh thông quan. Nói một cách khác, về bản chất giống như mua phí bảo hiểm để bảo đảm nhà NK hoặc XK sẽ thực hiện nghĩa vụ thuế khi NK, XK vào Việt Nam. Những vấn đề này được thực hiện trước khi hàng đến và giúp hàng hoá khi về sẽ được thông quan nhanh hơn.
- Bảo lãnh thông quan có những ưu điểm gì vượt trội so với bảo lãnh từ ngân hàng thưa luật sư?
Trả lời:
So với việc bảo lãnh tiền thuế từ các ngân hàng hiện nay, bảo lãnh thông quan có những ưu điểm sau:
Về phía DN XNK, thực hiện bảo lãnh thông quan sẽ giúp DN có thời gian hoàn thiện hồ sơ, giấy tờ mà vẫn được xem xét hưởng các ưu đãi nợ thuế, nợ tiền nộp phạt, nợ chứng từ hải quan, nợ chứng từ theo quy định của pháp luật chuyên ngành, đưa hàng về bảo quản hoặc thông quan hàng hóa, đặc biệt đối với các loại hàng hóa có yêu cầu Kiểm tra chuyên ngành (KTCN).
Đối với việc bảo lãnh tiền thuế từ các ngân hàng theo quy định hiện nay, DN phải trả khoản phí nhất định đáng kể, phải ký quỹ, đặt cọc bằng tiền mặt để được bảo lãnh. Như vậy vốn lưu động của DN bị lưu giữ tại ngân hàng, không sử dụng được cho hoạt động XNK. Bảo lãnh thông quan thay thế cho bảo lãnh ngân hàng và thường không yêu cầu DN phải ký quỹ tiền mặt; chi phí bảo lãnh thông quan cũng thường thấp hơn chi phí bảo lãnh ngân hàng, do vậy khi sử dụng bảo lãnh thông quan thì vốn của DN quay vòng nhanh. Ngoài ra khi hàng hóa nhanh được đưa về bảo quản sẽ đảm bảo chất lượng hàng của DN, hàng hóa nhanh được thông quan sẽ nhanh được đưa vào sản xuất hoặc đưa ra lưu thông trên thị trường, từ đó nguồn vốn có thể thu hồi nhanh để đầu tư vào hoạt động liên tục, không bị phạt hợp đồng vì giao hàng chậm muộn. Do có đơn vị bảo lãnh đôn đốc, hỗ trợ trong cả quá trình nên DN có thể hạn chế được những sai sót dẫn đến bị phạt, mất thêm chi phí… Những điều này thực sự có ý nghĩa quan trọng về lợi ích kinh tế, giúp DN có thể tiết kiệm rất lớn về thời gian, chi phí.
Về phía cơ quan Hải quan, bảo lãnh thông quan là một hình thức hiệu quả giúp đảm bảo thu đủ từ các nguồn thu tiền thuế hàng hóa XNK, phí, kể cả tiền phạt trong trường hợp DN vi phạm các quy định pháp luật hiện hành trong hoạt động XNK nói chung cũng như trong hoạt động quản lý chuyên ngành nói riêng.
Về phía đơn vị phát hành bảo lãnh, được hưởng mức phí bảo lãnh phù hợp với phạm vi nhận bảo lãnh từ DN XNK hàng hóa. Bảo lãnh thông quan sẽ là một thị trường mới tiềm năng trong lĩnh vực bảo hiểm, đặc biệt là trong cơ chế tạo thuận lợi tối đa cho thương mại hiện nay tại Việt Nam.
- Vậy theo Luật sư các doanh nghiệp xuất khẩu cần chuẩn bị những gì để tránh rủi ro khi áp dụng bảo lãnh thông quan?
Trả lời:
Hiện nay, bảo lãnh thông quan chưa đi vào thực hiện chính thức trên thực tế cũng như chưa có bất kỳ quy phạm pháp luật nào điều chỉnh hoạt động này, do đó để đánh giá rủi ro hay đưa ra những giải pháp hạn chế rủi ro là rất khó. Tuy nhiên, về cơ bản, cũng như các hoạt động bảo lãnh khác, bên chủ yếu chịu rủi ro trong các giao dịch bảo lãnh là bên bảo lãnh, DN XNK trong giao dịch này với tư cách là bên được bảo lãnh quan trọng nhất là cần nắm bắt được các quy định pháp luật để tránh những rủi ro về mặt pháp lý, đảm bảo sự hợp pháp trong các giao dịch của mình.
